Osmanlı-Fransız İlişkileri | Kapitülasyonlar

Kapitülasyonların verilme nedenleri şunlardır:

Avrupa Hristiyan birliğini parçalamak

Okyanuslara sıçrayan deniz ticaretini Akdeniz'e çekmek

Türklerin Avrupa’da ilerlemelerini kolaylaştırmak.

1535 Kapitülasyonları (İmtiyazat-ı Mahsusa) şu şartları kapsamaktaydı:

1- Fransız gemileri veya Fransız bayrağı çekmiş yabancı gemiler Osmanlı sularında serbestçe dolaşacak ve gümrük indirim inden yararlanabilecekti.

2- Türk ticaret gemileri de Fransız sularında aynı haklara sahip olacaktı.

3- Fransızlar arasındaki davalara Fransız yargıçlar, Fransızlar ve Osmanlılar arasındaki davalara Osmanlı kadıları bakacak, yalnız Fransızlar tercüman bulundurabilecekti.

4- Osmanlı ülkesinde ölen Fransızların malları Fransa’daki varislerine gönderilecekti.

5- Fransızlara tam bir inanç özgürlüğü sağlanacaktı.

6- Antlaşma iki hükümdarın hayatta olduğu sürece geçerli olacaktı. Bu madde Kanuninin ileri görüşlülüğünün kanıtıdır.

1740 da 1. Mahmut tarafından sürekli hale getirilmiştir. 24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması ile tüm kapitülasyonlar kaldırılmıştır.

Kapitülasyonların olumsuz etkileri şunlardır:

Osmanlılarda, yerli endüstrinin gelişimini engelledi. 

Osmanlı parasının yurtdışına akması bütçe açığının oluşmasına neden oldu. 

Osmanlının deniz ticaretini engelledi.