9. Sınıf Biyoloji Ders Notları

9. Sınıf Biyoloji Ders Notları 

9.sınıf biyoloji ders notları dosyalarına aşağıdaki yazımızdan ulaşabilirsiniz. Aşağıdaki ders notları 9.sınıf öğrencileri için sınavlara hazırlıkta yardımcı olacaktır. Tüm ders notları ayrıntılı anlatılmıştır. Konular eklenmeye devam edecektir. Ders Notlarına hiçbir konuyu atlamadan çalışmanız sınavlarda doğru sayınızın artmasına yardımcı olacaktır. Dersleri çalıştıktan sonra sonra konu ile ilgili soruları çözmenizi öneririz. Konular ile ilgili ayrıntılı bilgilere aşağıdan ulaşabilirsiniz.

9.sınıf Biyoloji Ders Notları

9. sınıf biyoloji ders notları yazımıza ilk konumuz olan canlıların temel bileşenleri ile başlıyoruz.


Canlıların Temel Bileşenleri



Canlılardaki İnorganik Bileşikler

Su

  • Vücut sıvılarının çözücüsü ve taşıyıcısıdır.
  • Vücut sıcaklığının düzenlenmesini sağlar.
  • Suyun kohezyon ve adhezyon çekim gücü sayesinde bitki vücudundaki borucuklarda su iletimi sağlanır.
  • Fotosentezde kullanılır (hidrojen, elektron ve oksijen kaynağı).
  • Bitkiler ve bazı solucanlarda vücuda desteklik sağlar.
  • Topraktaki minarellerin çözünerek bitki kökleriyle alınmasını kolaylaştırır.
Suyun görevleri sayfamıza da bakabilirsiniz: Suyun Görevleri 

Asitler, Bazlar, Tuzlar

Suda çözündüklerinde çözeltiye H+ veren bileşiklere asit, OH- veren bileşiklere baz denir.

Asitler ve bazlar tepkimeye girince, asidin H+ iyonu ile bazın OH- iyonu birleşir, bir molekül su açığa çıkar ve tuz meydana gelir.

Mineraller

Vücuda hazır olarak alınan inorganik bileşiklerdir. Yapıcı-onarıcı ve düzenleyici olarak işlev görür. Enerji vermezler.

Canlılardaki Organik Bileşikler

Karbonhidratlar

Karbonhidratlar yapılarında C, H, O atomu bulunduran organik bileşiklerdir. Karbonhidratlar hücrede yakıt ve yapım molekülü (hücre zan, hücre çeperi, DNA, RNA, ATP) olarak görev yapar.
Karbonhidratlar içerdikleri basit şeker molekül sayısına göre monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler olmak üzere üçe ayrılır.



Lipitler

C, H, O elementlerinden oluşurlar; P ve S bulunabilir. Suda çözünmezler, organik çözücülerde çözünürler. Lipitlerin trigliseritler (nötral yağ), fosfolipitler ve steroitler gibi çeşitleri vardır.

Lipitler,
  • Vücudun enerji depo merkezleri olup, en ekonomik enerji kaynaklandır.
  • İç organlara desteklik yapar, onları korurlar.
  • Vücut ısısının düzenlenmesinde rol oynarlar.
  • Solunumla yıkıldıklarında bol miktarda enerji ve metabolik su oluştururlar.

Proteinler

C, H, O, N elementlerinden oluşurlar. P ve S bulunabilir. Yapı taşlan amino asitlerdir. Proteinlerin özgül yapılan sıcaklık, pH, tuz derişimi gibi faktörlerin etkisiyle bozulur (denatürasyon).
Proteinlerin organizmada; metabolizma katalizörü, ozmotik düzenleme, yapı ve destek, savunma, tanıma, zar alışverişi, vücut içinde taşıma, depo ve vücut fonksiyonlarını düzenleme gibi görevleri vardır.

Protein eksikliğinde; büyümede yavaşlama, zihinsel gelişimde gerileme, vücut direncinde azalma, onarımın güçleşip yaraların geç iyileşmesi, dokular arasında sıvı birikimi (ödem) ve idrar salgılanmasında artmalar görülür.

Enzimler

Canlı hücrelerde biyokimyasal tepkimelerin aktivasyon enerjisini düşürerek tepkimeleri hızlandıran ve tepkimelerden değişmeden çıkan protein yapılı biyolojik katalizörlerdir.
Enzimler tepkime sonucunda oluşacak ürün miktarını, tepkimenin yönünü, denge sabitini ve net serbest enerjideki değişimi etkilemez.

Enzimlerin çalışmasını; sıcaklık, pH, enzim derişimi, substrat yüzeyi, substrat derişimi, su ve kimyasal maddeler (aktivatörler- inhibitörler) etkiler.

Enzimlerin özellikleri ile ilgili detaylı bilgi için linke gidebilirsiniz: Enzimlerin Özellikleri

Vitaminler

Vitaminler, direnç arttırıcı ve düzenleyici organik moleküllerdir. Sindirilmeden yağda (A, D,E, K) ya da suda (B. C) çözünerek hücre içine alınırlar. Vitaminler hücrenin yapısına katılmaz ve enerji vermezler.

Vitaminler oksijen, güneş ışığı, ısı ve demir, bakır vb. metallerle etkileşim sonucu bozunurlar.

Vitaminlerin Görevleri yazımız için linke gidebilirsiniz: Vitaminlerin Görevleri

9. sınıf biyoloji ders notları yazımızda 2. bölüm olan hücre konusuna geçiyoruz.


HÜCRE


Hücre Teorisi'nin Varsayımları :

  • Hücre canlıların en küçük yapı ve görev birimidir.
  • Hayatsal olaylar her hücrede bağımsız olarak gerçekleşir. Ancak hücreler arasında işbirliği vardır.
  • Bütün hücreler önceki hücrelerden hücre bölünmesi ile oluşur.


 Hücreler yapısal olarak ikiye ayrılır :

1. Prokaryot Hücre (Çekirdeksiz) : Çekirdek ve hücre içi organellerin etrafını çeviren zarları yoktur. Örneğin; bakteriler ve mavi - yeşil algler.

2. Ökaryot Hücre (Çekirdekli) : Çekirdek ve hücre içi organellerin etrafını çeviren zarları vardır. Bitki, hayvan, mantar ve protista alemi üyeleri ökaryot hücrelerden oluşur

Prokaryot ve Ökaryot sayfamıza da bakabilirsiniz: Prokaryot ve Ökaryot ( 9.sınıf Biyoloji )


Hücre Zarı :

Protein, yağ ve az miktarda karbonhidrat moleküllerinden oluşur. Yağ molekülleri fosfolipitlerdir. Karbonhidratlar ise protein moleküllerine bağlı olarak glikoprotein şeklinde yer alır.

Zar yapısındaki glikoprotein molekülleri her hücre zarı için karakteristiktir. Yani o hücreye özgüdür.

Glikoprotein molekülleri; hücreye hormon ya da sinirlerle gelen hücre ile ilgili haberleri (bilgileri ) alan reseptörler (almaçlar) dir. Bunlar hücreye antijen özellik kazandırır. Örnek : Kan grupları.

Ayrıca glikoprotein molekülleri; hücrelerin birbirini tanımasını sağlar. Hormoların hangi hücreye etki edeceğini belirler.

Hücre zarının yapımını ve onarımını golgi sağlar.

Hücre zarının özellikleri:

  • Madde alışverişini gerçekleştirir.
  • Seçici geçirgen özelliktedir.
  • Hücrenin iç ve dış ortamını birbirinden ayırır.
  • Zar veya zara benzer yapılar bütün canlı hücrelerde bulunur.
  • Canlıdır.

Maddelerin Hücre Zarından Geçiş Özellikleri:

a. Küçük moleküller, büyük moleküllere göre daha kolay geçer.
b. Yağı çözenler çözemeyenlere göre daha kolay geçer. (Alkol > su)
c. Yağda çözünenler, çözünemeyenlere göre daha kolay geçer. (A, D, E, K > B, C)
d. Nötr atomlar iyonlara göre daha kolay geçer.
e. Eksi iyonlar, artı yüklü iyonlara göre daha kolay geçer.

Sitoplazma :

  • Hücre içi sıvısıdır.
  • Hayatsal olaylar burada ve burada yer alan organellerde gerçekleşir.
  • Hücre içi organellere yataklık eder.
  • Tüm hücrelerde bulunur.
  • Sitoplazma canlıdır. Sitoplazmada bulunan enzimler oksijensiz solunum enzimlerdir.
  • Ayrıca sadece sitoplazmada gerçekleşen başka bir hayatsal olayda kemosentezdir (bakterilerde).

Sitoplazmadaki Organeller:

1. Ribozom:

  • Protein sentezinin gerçekleştiği yerdir.
  • Tüm hücrelerde bulunur.
  • Protein + r RNA (Nükleoprotein yapı)
  • Ribozom; sitoplazmada, E.R zarlarında, çekirdek zarında mitokondri ve kloroplastlarda yer alır,
  • Prokaryot hücrelerde, hücre içi organel olarak yalnızca ribozom vardır. Ribozom etrafında zar yoktur. 

2. E. R : (Endoplazmik retikulum)

  • Hücre içi madde taşınmasını gerçekleştirir.
  • Ribozom taşıyanlara Granüllü E.R, taşımayanlara da Granülsüz E.R denir.
  • Çekirdek zarını oluşturur.
  • Koful ve lizozom oluşumuna da katılır.

3. Golgi Cisimciği:

  • Salgılamalar yapar.
  • Glikoprotein ve glikolipit sentezler.
  • Yağ, selüloz, glikojen ve mukus sentezler.
  • Koful ve lizozomu oluşturur.
  • Kan hücreleri hariç tüm hücrelerde bulunur.

4. Mitokondri:

  • Oksijenli solunumun yapıldığı yerdir.
  • Hücrenin enerji üretim merkezidir.
  • Mitokondri hem bitki, hem de hayvan hücrelerinde bulunur.
  • Çift katlı zarla çevrilidir.
  • Kendi DNA, RNA ve ribozomları vardır. Hücre kontrolünde çoğalabilir.
  • Sayısı, enerji gereksinimi ile doğru orantılıdır.
  • ETS elemanları vardır.

5. Lizozom:

  • Hücre içi sindirimin gerçekleştiği yerdir.
  • İçinde büyük moleküllerin sindirilmesini sağlayan sindirim enzimleri (hidrolitik enzimler) vardır.
  • Hem bitki hem de hayvan hücrelerinde bulunur. Bitki hücrelerinde bulunanlara fitozom denir.
  • Akyuvar gibi fagositoz yapan hücrelerde lizozom faaliyeti yoğundur.
  • Bir hücrede bulunan lizozomlar parçalanırsa hücre kendi kendini sindirir (Otoliz).

6. Sentrozom:

  • Hayvan hücrelerinde ve ilkel yapılı bitki hücrelerinde bulunur.
  • Hücre bölünmesinde iğ ipliklerini oluşturur.
  • Bir çift sentriolden oluşur.

7. Koful:

  • Bitki ve hayvan hücrelerinde artık maddelerin toplandığı keselerdir.
  • Bitki hücrelerinde hayvan hücrelerine göre daha büyüktür.
  • Kofulun büyüklüğü, bitki hücresinin yaşını belirtebilir.


Bir hücrelilerde ise özelleşmiş kofullar vardır:

a) Kontraktil koful (Vurgan koful):

Tatlı sularda yaşayan bir hücrelilerde görülür. Suyun atılımını gerçekleştirir.

b) Besin Kofulu

Tatlı sularda yaşayan bir hücrelilerde bulunur.




9 comments:

  1. hoş değil çünkü özet değil

    YanıtlaSil
  2. özet olmasa sayfalarca yazı olurdu ama özet kısa kısa yazılır o yüzden bu yazı özettir.

    YanıtlaSil
  3. çok iyi olmuş işe yarar

    hacettepe ünüversitesi öğretim üyesi DANIŞMAN SEKRETERİ
    .

    YanıtlaSil
  4. olmamış maalesef

    YanıtlaSil
  5. TEŞEKKÜRLERr...

    YanıtlaSil
  6. Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  7. Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.

    YanıtlaSil