Mezopotamya Uygarlıkları

Mezopotamya Uygarlıkları Hakkında Bilgi

Mezopotamya Uygarlıkları, Mezopotamya Uygarlıkları Nelerdir, Mezopotamya Uygarlıkları Ders Notları.

İlk Çağda Güneydoğu Anadolu'dan Basra Körfezi'ne kadar uzanan ve Fırat-Dicle ırmakları arasında kalan bölgeye "Mezopotamya" adı verilmiştir. Mezopotamya'nın Basra Körfezi'nden itibaren iki nehrin birbirlerine en çok yaklaştıkları yere kadar olan bölümüne "Aşağı Mezopotamya", daha kuzeyde kalan ve Anadolu'ya yakın olan kısmına "Yukarı Mezopotamya" denilir.  Yunancada "iki ırmak arası anlamına gelen bu bölge çok verimli topraklara sahip olduğundan, tarih boyunca çeşitli toplulukların istilasına uğramıştır. Bölge Fırat ve Dicle nehirleri dışında tabii engel olmaması nedeniyle dışarıdan gelen istilalara açıktı.

Sümerler

Mezopotamya'nın siyasi tarihi M.Ö. IV. bin yıllarında Sümerler ile başlamaktadır. Asya kökenli olup nereden ve hangi yolla Mezopotamya'ya geldikleri kesin olarak belli değildir. Sümerler Aşağı Mezopotamya köy kültürünü, kent kültürü haline getirerek Ur, Uruk, Lagaş, Kiş ve Urnamu gibi kent devletleri kurdular. Her kent ayrı bir devlet idi. İlk defa Uruk Kralı Lugalzagizi Aşağı Mezopotamya'daki kent devletlerini bir yönetim altında toplamıştır (M.Ö. 2750). Sümerlere Elamlar son verdiler (M.Ö 2000 başları).


Mezopotamya Uygarlıkları

Akadlar

Sami kökenli olan Akadlar M.Ö. IV. binde Arap Yarımadası'ndan gelerek Sümerlerin kuzeyinde Fırat nehri boylarına yerleşmişlerdir. Devletin kurucusu olan Sargon M.Ö. 2350 yılında Agade (Akad) kentini kurmuş, kısa sürede Yukarı ve Aşağı Mezopotamya'yı tek bir yönetim altında toplamayı başarmıştır. Sargon tarihte ilk daimi ordu kuran kraldır. Güçlü ordusu ile sınırlarını İran'dan Akdeniz'e kadar ulaştırmış, Mısır dışında bütün Ön Asya'yı egemenliği altına almıştır. Sargon'dan sonra devlet Gutilerin saldırılarıyla zayıflamış ve M.Ö. 2100 yıllarında Sümerler tarafından yıkılmışlardır.

Babiller

Samilerin bir kolu olan Amurrular tarafından kurulan (M.Ö. 2000 yılları) Devletin kurucusu Sumu-Abum'dur. Amurruların kurduğu bu devlet başkenti olan Babil şehrinin adıyla anılır. En ünlü hükümdarı Hammurabi’dir. Hammurabi'den sonra ülkede isyanlar çıktı ve devlet zayıfladı. M.Ö 1531 yılında Hititler Babil'i işgal ederek bu devlete son verdiler. Hititlerin çekilmesinden sonra Babil ülkesi Asurluların egemenliğine girdi. Medlerle birleşen Babiller M.Ö. 625 yılında Asur Devletini yenerek tekrar bağımsız oldular ve 2. Babil Kralligı’nı kurdular. Bu dönemin en önemli hükümdarı Nabukadnezar'dır. O, devletini güçlendirmiş M.Ö. 586 yılında Kudüs'ü alarak Yahudi Devletine son vermiştir. Babil, bu kral zamanında Mezopotamya'nın en önemli şehri haline gelmiştir. 2. Babil Devletine M.Ö. 539 yılında Persler son vermişlerdir. Sümerlerin etkisinde kalan Babiller ziggurat denilen çok katlı tapınaklar inşa ettiler. Zigguratların üst katını rasathane (gözlemevi), alt katını ürünlerin deposu olarak kullandılar. Tıp ve astronomide ilerlediler. Mimari açıdan Mezopotamya'nın en gelişmiş devleti Babillerdir. 

Asurlular

M.Ö. 2100 yıllarında Arabistan'dan gelerek Mezopotamya'ya yerleşen Sami kökenli bir kavimdir. Zamanla içlerine Sümerlere yakın bir dil konuşan Hurriler de karışmıştır. Adını, kuruldukları Asur kentinden almaktadırlar. Başkentleri Dicle kıyısındaki Ninova’dır. Asur Devleti M.Ö. 1960'lardan itibaren Anadolu'da pek çok ticaret kolonisi kurdular. Bunlardan en büyüğü Kaniş (Kayseri-Kültepe)'dir. Hititlerin akınları sonunda zayıfladılar. En parlak dönemlerini Asurbanipal zamanında yaşadılar. Sınırları İran'dan Mısır'a kadar uzanmaktaydı. Asurlular Kıbrıs'a da egemen olmuşlardır. Hititler, Mısırlılar ve Urartularla savaştılar. Askeri güçle ayakta duran Asurlular VII. asırda zayıfladılar. İran'da giderek güçlenen Medler Babillilerle birleşerek Asurlulara son verdiler (M.Ö. 625). Asurluların ülkesini aralarında paylaştılar.

Elamlar

Sami kökenli olan Elamlılar Mezopotamya'nın güneydoğusunda yaşıyorlardı. Başkentleri Sus şehri idi. M.Ö. 3000 yıllarından Sus kenti, bölgedeki diğer kentler üzerinde egemenlik kurdu. M.Ö 7. yy'da Asurlular tarafından yıkıldılar.


Mezopotamya Uygarlıkları ile ilgili harita
Mezopotamya Uygarlıkları Haritası

Devlet yönetimi

Mezopotamya'da ilk defa Sümerler zamanında küçük kent devletleri (siteler) ortaya çıkmıştır. Çok tanrılı bir dini inanca sahip olan Sümerlerde her kentin bir tanrısı vardı. Tanrılar çoğunlukla insan şeklinde düşünülmüştü. Tanrıların insanlardan tek farkı, ölümsüz olmalarıydı. Öldükten sonraki hayatın varlığına inanılmıyordu. Tanrılar için Ziggurat denilen çok katlı tapınaklar yapılmıştı. Siteler tanrıya yakın olmak için yapılan Zigguratların etrafında gelişmiştir. Kral aynı zamanda dini liderdi. Sümerlerde kralın emri tanrısal bir emir gibi algılanıyordu. Bu tapınakların üst katı rasathane alt katı soğuk hava deposu olarak kullanılıyordu. Etrafı surlarla çevrili Sümer şehir devletlerinin başında ensi ya da patesi denilen rahip kral bulunurdu. Ensilerden biri çevresindeki diğer kentleri de ele geçirirse "lugal" "büyük adam", eğer bütün Sümer ülkesine (Sinear) hakim olursa "lugal kalma" ünvanını alırdı.
Babil ve Asur devletlerinde mutlak monarsi anlayışı benimsenmişti. Mezopotamya'da kralların başlıca görevleri; dini törenleri yönetmek, orduya komuta etmek ve adaleti gerçekleştirmekti.

Sosyal ve Ekonomik Hayat

Mezopotamya'da krallar ve rahipler en üst sınıfı teşkil ediyordu. Diğer sınıflar ise soylular (asiller), hürler ve kölelerdi. Asillere kral tarafından geniş topraklar verilir ve savaşta kralın yanında bulunurlardı. Hürler, askerler, zanaatkarlar ve köylülerden oluşuyordu. Bunlar vergi verir, askerlik yapar, tapınak ve kanal yapımında çalışırlardı. Köleler; savaşta esir alınan, parayla satılan borçları yüzünden hürriyetlerini kaybedenlerden meydana geliyordu. Mal gibi alınır-satılır, her türlü işlerde çalıştırılırlardı. Mezopotamya'da ekonominin temeli tarımdı. Sümerlerde toprak tanrının kabul edilir, rahiplerin gözetimi altında ekilirdi. Sümerler tanrıların olan toprakların verimliliğini artırmak için bataklıkları kurutmuşlar, suları kanallarda toplamışlardır. Elde ettikleri ürünleri tapınaklara teslim ederlerdi. Tapınaklardaki rahipler her ailenin ihtiyacı olan maddeleri tapınağın ambarından paylaştırırlardı. Bu bir tür teokratik devlet sosyalizmi idi. Mezopotamya'da kurulan devletler sıkça çevredeki kavimlerin saldırılarına uğradıklarından, güçlü ordulara ihtiyaç duymuşlardır. Ordu,yaya ve savaş arabalarından oluşmaktaydı. Babililler ve Asurlular daimi ordulara sahip idiler.

Bu ders notu dosyasını indir linki ile indirebilirsiniz. Linke tıkladıktan sonra açılan sayfadan indir linkine tıklayarak indirebilirsiniz. İndir


108 comments:

  1. mezopotamya uygarlıkları konusu en iyi burada anlatılmış kıymetini bilin

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mezopotamya yazısı için teşekkürler.

      Sil
    2. benim fazladan atım var sanada verebilirim böylece adsız olmazsın he ne dersin? ŞLÜP

      Sil
    3. Bencede en iyi anlatım. Zaten bu sitenin anlatımları güzel.

      Sil
    4. Mezopotamya uygarlıkları bizim sınavda çıkmıştı.

      Sil
    5. abi aynen bencede ben de sınavda cıkrtşi ama yok

      Sil
    6. BEYLER KIYMETİNİ BİLİN !

      Sil
    7. aynen banada sınavda çıktı ama sınavdaki sorular

      Sil
    8. Tabi çıkar. Çünkü önemli konu.

      Sil
  2. Bu çok iyi teşekkürler

    YanıtlaSil
  3. mezopotamya uygarlıkları hakkında ödevim vardı buradan yaptım hocamız çok beğendi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. sie lan kavat
      tf
      d
      neymiş lan adam gibi yorum yapamıyon mu

      Sil
  4. Çok yardımcı oldunuz teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kardeş ya hatan ne biliyomuusun hic bişi bilmiyosun

      Sil
    2. Çok güzel anlatmışsınız teşekkür ederim

      Sil
    3. Nedemek görevimiz :)

      Sil
    4. Benim çok işime yaradı. Umarım sizin de işinize yarar.

      Sil
  5. Ders notları cok güzel teşekkürler

    YanıtlaSil
  6. Güzel site...

    YanıtlaSil
  7. Teşekkürler

    YanıtlaSil
  8. 9.sınıf öğrencisiyim ve tarih sınavımda yoğunluk konu olarak mezoptamya gözüküyo . teşekkürler !

    YanıtlaSil
  9. Ödev için çok iyi bir anlatım olmuş internette en iyi bu sitede anlatılmış.

    YanıtlaSil
  10. Sınava bu siteden çalışıyorum. Çok iyi anlatımlar var

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet katılıyorum anlatımlar çok iyi.

      Sil
  11. Mezopotamya uygarlıkları önemli bir konu

    YanıtlaSil
  12. başka yerlerdende aktımda en iyi burada anladım yazmak için yazmıyorum okay....... çok sevdim diğer konulara bu sitedenbaksam iyi olur teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence de en iyi anlatım burada Bu siteyi sevdim :)

      Sil
  13. Bu siteyi çok seviyorum ödevlerim için çok iyi bir site

    YanıtlaSil
  14. Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler sizin sayenizde tüm ödevlerimi kolayca yapabiliyorum.

      Sil
  15. Çok güzel anlatılmış sağolun

    YanıtlaSil
  16. Çok güzel anlatılmış bu site tavsiyemdir

    YanıtlaSil
  17. Çok güzel bir site burası

    YanıtlaSil
  18. Sınava buradan çalıştım teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben hep buradan çalışıyorum.

      Sil
  19. güzel değil ama neyse yazdım :D

    YanıtlaSil
  20. Çok teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mezopotamya ödevi için çok iyi teşekkürler.

      Sil
  21. Teşekkür ederim

    YanıtlaSil
  22. Çok iyi teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  23. konu çok güzel anlatılmış görsellerde var çok teşekkürler

    YanıtlaSil
  24. Çok basit kurgulanmış bir Üniversite öğrencisinin işine hiç yaramaz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben lise öğrencisiyim faydalandım. Sizleri bilemiyorum.

      Sil
  25. her şey tam anlatılmamış eksiklikler var

    YanıtlaSil
  26. Mezopotamya Uygarlıkları ile ilgili sorular var mı sitede

    YanıtlaSil
  27. Teşekkürler. Bence hiç eksik yok

    YanıtlaSil
  28. Gayet güzel. Teşekkür ederim

    YanıtlaSil
  29. Bence de güzel site :)

    YanıtlaSil
  30. site fena tavsiye ederim 6,7,8 vb. sınıflar içinde konularımız vardır.

    YanıtlaSil
  31. Site çok yararlı ama şu kötü yorum yapanları kaldırsalar daha güzel olacak...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen o kadar site araştırdım. En iyisi bu site.

      Sil
  32. Ya sümerlerin kuruluşunu yıkılışını vermişsin yazı bulmaları tekerlek vb.gibi şeyler yok...

    YanıtlaSil
  33. Akad bölümünde
    Sargon'dan sonra devlet Gutilerin saldırılarıyla zayıflamış ve M.D. 2100 yıllarında Sümerler tarafından yıkılmışlardır.
    diye bir cümle var burdaki M.D. ne anlama geliyor

    YanıtlaSil
  34. Sınava yardımcı oldu, güzel anlatılmış :)

    YanıtlaSil
  35. Çok güzel eksiksiz anlatım. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  36. Çok güzel olmuş ama çok kısa da olmuş... Çünkü benim projem var ve bu konuyla ilgili o yüzden çok kısa olmuş. Biraz daha uzun yapsaydınız iyi olurdu... Ama yine de ellerinize sağlık, çok güzel olmuş!!!...

    YanıtlaSil
  37. Çok iyi anlatmışsınız. Teşekkür ederim

    YanıtlaSil
  38. Yaptim ama hoca ne der bilemiyorum

    YanıtlaSil
  39. Bune yaa 2100 diyir biz daha 2016 yilindayiz bune bole viri soliyebilirmii???!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Milattan önce 2100

      Sil
    2. Adam milattan önce demiş kardeş.

      Sil
  40. Çok iyi anlatım. Bunun gibisini görmedim. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  41. en iyi burda açıklanmış teşekkürler

    YanıtlaSil
  42. Bu güzel yazıyı bizimle paylaştığınız için teşekkür ederim. Bu siteyi uzun zamandır takip ediyorum. Çok kaliteli bir site.

    YanıtlaSil
  43. devlet yönetimini yazmasam olurmu

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaz bence not kırabilirler

      Sil
    2. Bence de kırabilirler. O yüzden tam olarak yazılmalı.

      Sil
  44. bence de çocuklar çok iyi anlatılmış

    YanıtlaSil
  45. Mükemmel ötesi. Söyleyecek şey bulamıyorum. Gerçekten çok güzel.

    YanıtlaSil
  46. Çok güzel anlatılmış. Beni hayran bıraktınız.

    YanıtlaSil
  47. çok güzel ve kısa olmasıda inşallah sınavda 100 alırım allah nasip ederse

    YanıtlaSil
  48. Bu ders notları çok işime yaradı. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  49. Böylesi bilgiler zor bulunur. Teşekkür ederim hocam :)

    YanıtlaSil
  50. Mezopotamya uygarlıklarını çok iyi anlatmışsınız hocam. Teşekkürler

    YanıtlaSil
  51. Bu metin falan yazılırken hangi kaynaktan yararlanıldı acaba lazım da

    YanıtlaSil
  52. ÇOK GÜZEL ellerinize sağlık başarılarınızın devamı gelsin

    YanıtlaSil
  53. sjsjsjsjsjsjsjsjsjsjsjsj

    YanıtlaSil
  54. Yanıtlar
    1. Mükemmel. Her şeyi anladım. Teşekkürler

      Sil
  55. mükkemel çok teşekküler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence de çok güzel diğer sitelere bakmaya gerek yok.

      Sil
  56. Çok iyi beş yıldız.

    YanıtlaSil
  57. Teşekkürler ödevimi sayenizde yapıyorum.

    YanıtlaSil