Nitrifikasyon Nedir? Nasıl Oluşur
Nitrifikasyon, amonyağın önce nitritlere (NO2-) ve daha sonra nitratlara (NO3-) dönüştürüldüğü süreçtir. Bu süreç doğal olarak, özel bakteriler tarafından gerçekleştirildiği ortamda oluşur.
Nitrifikasyon, toprakta bulunan iki aşamalı amonyağın, bitkilerin kullanabileceği azotun inorganik formları olan nitratlara (NO3-) dönüşmesidir. Nitrozomonas bakterileri tarafından amonyakın nitrite dönüştürür. Nitrit daha sonra Nitrobacter tarafından nitrata dönüştürülür.
Bitkiler ve hayvanlar azota ihtiyaç duyarlar. Bitkiler
tarafından kullanılamayacak olan azot, bitkilerin kullanabileceği bir nitrojen
haline getirilmelidir.
Tüm canlı organizmalar, proteinleri oluşturmak için
kullanılan kimyasal bir element olan nitrojene ihtiyaç duyarlar. Proteinler
organizmaların yapısını oluştururlar ve gelişim, büyüme ve üreme gibi yaşamı
sürdüren işlevler için gereklidirler.
 |
| Nitrifikasyon Aşamaları |
Nitrifikasyon azot döngüsünün çok önemli bir parçasıdır,
çünkü çoğu bitki için nitrat toprak veya sudan azot alımının tercih edilen
kimyasal formudur. Amonyak (NH3) toprakta bulunan bir azottur. Azot, organik
formdaki toprağa çürüyen bitkilerden, hayvan atıklarından ve Dünya'ya çarpan
yıldırımdan girer. Bu organik formda iken, azot bitkiler tarafından emilemez.
Bu nedenle, kullanılabilir bir inorganik forma dönüştürülmelidir.
Azot Döngüsü Nedir?
Dünya atmosferinin 80 i azot gazından oluşu. Gaz formundaki
azot genelde canlıların kullanamayacağı haldedir.
Azot döngüsü, azotun bitkiler, hayvanlar, bakteriler,
atmosfer (hava) ve topraktaki toprak arasında nasıl hareket ettiğini anlatır.
Azot, Dünyadaki tüm yaşamın önemli bir öğesidir.
Döngünün en önemli kısmı bakterilerdir. Bakteriler azot
gazını Amonyak (NH4)’ a dönüştürür ve diğer organizmaların kullanımı için
toprağa salar. Burdaki fazla amonyak bakteriler tarafından önce Nitrit (NO2)’e
ardından Nitrifikasyon denilen işlemle Nitrat (NO3)’ a dönüştürülür. Nitratlar
bitkiler tarafından kullanılır. Hayvanlar daha sonra azotlarını bitkilerden
alırlar.
 |
| Azot Döngüsü |
Azot Döngüsündeki Süreçler
Fiksasyon - Fiksasyon, bitkiler tarafından kullanılabilir
nitrojen yapımında ilk adımdır. Burada bakteriler azotu amonyuma dönüştürür.
Nitrifikasyon - Amonyumun bakteriler tarafından nitratlara
dönüştüğü süreçtir. Nitratlar, bitkilerin daha sonra emebileceği şeydir.
Asimilasyon - Bitkilerin azot aldıkları aşamadır. Nitratları
topraktan köklerine emerler. Daha sonra nitrojen amino asitler, nükleik asitler
ve klorofilde kullanılır.
Ammonifikasyon - Bu çürüme sürecinin bir parçasıdır. Bir
bitki veya hayvan öldüğünde, mantarlar ve bakteriler gibi ayrıştırıcılar
nitrojeni amonyuma geri döndürerek nitrojen döngüsüne tekrar girebilirler.
Denitrifikasyon - Toprakta ekstra azot havaya geri alınır.
Bu görevi yerine getiren özel bakteriler de var.
Amonyumun nitrata dönüşme hızını etkilemek için etkileşime
giren bir takım çevresel faktörler vardır.
Amonyağın Nitrata Dönüşme Hızını Etkileyen Faktörler
Ana faktörler toprak sıcaklığı, pH, su içeriği ve oksijen
varlığıdır. İşlemi etkileyebilecek diğer faktörler arasında toprak tuzluluğu
gibi faktörler bulunur. Topraktaki nitrifikasyon bakterileri genellikle
çevresel etkilere diğer birçok toprak bakterisinden daha duyarlıdır. Büyüme
oranları daha yavaştır ve aktiviteleri diğer birçok yaygın bakteriden daha
düşüktür. Toplam nitrifikasyon bakterisi sayılarının toplam toprağa ait bakteri
popülasyonunun % 0.01'inden azını oluşturduğu tahmin edilmektedir.
Sıcaklık Bağımlılığı: Tüm mikroplar gibi nitrifikasyon bakterileri de sıcaklığa duyarlıdır.
Oksijen Konsantrasyonu:
Nitrifikasyon bakterileri özellikle düşük oksijen konsantrasyonlarına
duyarlıdır. Bu nedenle atık su arıtma tesislerinde yeterli oksijen sağlamak
çoğu zaman en önemli tasarım konusudur.
pH : pH,
nitrifikasyon hızları üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir.
Nitrifikasyon hakkında bilgi lazımdı yardımcı oldunuz. Teşekkür ederim.
YanıtlaSilMükemmel. Çok iyi anladım.
YanıtlaSilNitrifikasyon konusunu anladım. Denitrifikasyonu anlatabilir misiniz?
YanıtlaSilTeşekkürler
YanıtlaSil