Home » , , » Karadeniz Bölgesi Yer Şekilleri

Karadeniz Bölgesi Yer Şekilleri

Karadeniz Bölgesi


Karadeniz Bölgesi Yer şekilleri ve Özellikleri

Karadeniz Bölgesi, Karadeniz boyunca uzanan dağlık bir alan görünümündedir. Bölgede engebenin yanı sıra dağlar denize paralel uzanmaktadır.

Dağların kıyıya paralel uzanması sonucunda;

Kıyılar fazla girintili çıkıntılı değildir. Bu nedenle; 

Koy, körfez ve liman sayısı çok azdır. Bölgenin tek doğal limanı Sinop’tur. Sinop limanının hinterlandı dar olduğu için gelişememiştir.

Boyuna kıyı tipi görülür.

Kıta sahanlığı (self alanı) dardır. Orta Karadeniz’de dağların kıyının gerisinde başlamasından dolayı Samsun'da Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirleri birer delta ovası oluşturmuşlardır. Bafra ve Çarşamba delta ovalarından başka delta ovası yoktur.

Karadeniz Bölgesi Yer Şekilleri Ders Notları
Karadeniz Bölgesi Yer Şekilleri

Kıyıda dalgaların aşındırmasıyla yalıyarlar (falez) oluşmuştur. Türkiye'de en fazla yalıyarın bulunduğu bölgemizdir

Kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımı etkiler. Ulaşımın geçitlerden yapılmasına neden olur.

Trabzon’u Gümüşhane’ye Zigana Geçidi, Gümüşhane’yi Erzurum’a Kop Geçid’i bağlar.

Kuzeyden gelen nemli hava kütlelerinin iç kısımlara sokulmasını engeller. Bu nedenle;

Bölge dağların geniş yer kaplaması nedeniyle engebeli bir yapıya sahiptir. Engebenin fazla olmasından dolayı;

Tarım alanları azdır.

Var olan tarım alanları parçalı ve dağınıktır.

Yerleşmelerin dağınık bir şekilde yayılmasına ne den olmuştur.

Yol yapım maliyetini artırdığı için ulaşımın geri kalmasına neden olmuştur.

Tarımsal nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölge olmasına neden olmuştur.

Tarımda makinalaşmayı engellemiştir. Bugün bile çapa tarımının yapılmasına neden olmaktadır. 

İllerin yüzölçümlerinin küçük ve il sayısının fazla olmasına neden olmuştur.

Bölgenin dağlarını kıyı ve iç kesim dağları diye ikiye ayırırız.

Kıyı kesimindeki önemli dağlar: Küre(İsfendiyar) Dağları, Canik Dağları, Giresun Dağları, Doğu Karadeniz Dağları, Kaçkarlar.

Orta Karadeniz Bölümü’nde dağların genel olarak yükseltisi 1500m civarında iken, Batı Karadeniz’de 2000 m ‘yi Doğu Karadeniz’de ise 3500m'yi geçmektedir.

İç kesimlerdeki dağlar ise şunlardır. Bolu, Köroğlu, Ilgaz, Deveci, Tokat Dağları, Çimen, Kop, Mescit, Yalnızçam dağlarıdır.

Kıyı kesimlerdeki dağlar ile iç kesimlerdeki dağların arasında genel olarak çöküntü halinde bulunan oluklar bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi Çoruh -Kelkit oluğudur.

Bölgenin ovaları ise kıyı ve iç kesimlerde bulunmaktadır.

Kıyıda Bafra, Çarşamba, Düzce ovaları

İç kesimlerde Çorum, Tokat, Merzifon, Bolu, Tosya, Erbaa, Niksar, Taşova ovalarıdır.

Bölgedeki plato alanları Canik dağlarının olduğu alanlar ile Perşembe çevresidir.

Bölgenin önemli akarsuları: Çoruh, Yeşilırmak, Filyos Çayı, Kızılırmak, Bartın Çayı’dır.

Çoruh Nehri Mescit Dağları’ndan doğar, bölge içerisinde çok eğimli bir yataktan aktıktan sonra Gürcistan’a geçer ve Karadeniz’e dökülür. Üzerinde rafting sporu yapılmaktadır.

Yeşilırmak, Köse Dağı'ndan, kaynağını alır. Onun bir kolu olan Kelkit Çayı’yla birleşir Orta Karadeniz Bölümünde Çarşamba deltasını oluşturur ve denize dökülür.


0 comments:

Yorum Gönder