Home » , , , » Coğrafyanın Tanımı ve Konusu

Coğrafyanın Tanımı ve Konusu

Coğrafyanın Tanımı ve Konusu Hakkında Bilgi

Coğrafyanın tanımı ve konusu, Coğrafyanın Özellikleri

Coğrafyanın Tanımı

Coğrafya kelime anlamı olarak Grekçe'de (Eski Yunan) yer anlamına gelen geo ve tasvir anlamına gelen graphon kelimelerinin birleşiminden türemiş olup (geographien), Yerin tasviri anlamına gelir. Coğrafya insanlık tarihindeki en eski bilim dallarından biridir. İlk Çağda coğrafya yeryüzünün tasvirine, yeni mekanların keşfine ve o yerlerin çeşitli özelliklerinin anlatımına, alan ve mesafe ölçümlerine ve haritaların çizimine dayanıyordu. Günümüzde ise coğrafyanın alanı çok genişlemiştir. 

Coğrafyanın Konusu

Coğrafya, doğal çevrede gerçekleşen olaylar ile insan arasındaki karşılıklı ilişkiyi inceleyen bir bilim dalıdır.

Doğal çevre, cansız çevre ve canlı çevre olmak üzere iki kısma ayrılır.

Cansız Çevre

Cansız çevre üç kısımdan oluşur:

1. Taşküre (Litosfer):
Yerkabuğu ve onun üzerinde oluşan dağlar, ovalar, platolar ile taşların ayrışmasıyla oluşan topraklar taşküreyi oluşturur.

2. Suküre (Hidrosfer):
Kıtalar arasındaki büyük su kütleleri olan okyanus vedenizler, kara içlerindeki çukur sahalara suların dolmasıyla oluşan göller ve belirli bir yatakta, eğim doğrultusunda akan akarsular ile yeraltı suları ve kaynaklar suküreyi oluşturur.

3. Havaküre (Atmosfer):
Yerküre'yi çepeçevre saran ve çeşitli gaz ve tozların bileşimi havaküreyi oluşturur. Atmosferde sıcaklık, yağış, rüzgar gibi iklim olayları gerçekleşir.

coğrafyanın tanımıve özellikleri
Coğrafyanın Tanımı ve Konusu

Canlı Çevre

Doğal ortamın bir parçası olan bitki, hayvan ve insanın kendisi canlı çevreyi oluşturur.
Coğrafyanın asıl konusu insandır. Bu nedenle coğrafya, insanı etkileyen doğal çevre ve burada gerçekleşen olayları, karşılıklı ilgi ve neden-sonuç ilişkisi içerisinde, dağılış ilkesine göre inceler. Coğrafyanın incelemeleri üç temel ilkeye dayanır.

Nedensellik: Doğal çevrede gerçekleşen coğrafi olayların oluşum nedenleri ve sonuçlarını araştır'''.

Karşılıklı ilgi: Coğrafi olayların, birbirleriyle oluşturdukları etkileşimleri açıklar. Örneğin; Dünya'nın şekli ve hareketlerinin sıcaklığa; sıcaklığın basınç ve rüzgarlar ile buharlaşma ve yağışa etkileri gibi.

Dağılış: Coğrafya'nın temel ilkelerinden biridir. Coğrafi olayların yeryüzündeki dağılışını inceler. Örneğin; yerşekillerinin, iklim elemanları ve iklim tiplerinin, suların, bitki ve hayvan topluluklarının, nüfusun ve ekonomik etkinliklerin yeryüzündeki dağılışlarını ortaya koyar.

Bu bilgilere göre coğrafyanın konusu kısaca şöyle özetlenebilir:
  • İnsanın yaşadığı doğal çevrenin yüzey şekillerini (dağ, ova, plato vb.), yağış, sıcaklık, rüzgar gibi iklim özelliklerini, bitki örtüsünü ve toprakların oluşumunu araştırarak, bunların yeryüzündeki dağılışını inceler.
  • Nüfusu ve nüfusun dağılışını etkileyen faktörler ile yerleşmelerin kuruluşunda etkili olan doğal, beşeri ve ekonomik faktörleri inceler.
  • Doğal ortamın, beşeri ve ekonomik (tarım, sanayi, ulaşım, ticaret, turizm gibi) etkinlikler üzerindeki etkilerini inceler.




0 comments:

Yorum Gönder