Emeviler Dönemi

Emeviler Dönemi Hakkında Bilgi

Hz. Ali'nin vefatından sonra Küfeliler Hz. Ali'nin oğlu Hz. Hasan'ı halife yaptılarsa da Hz. Hasan, Muaviye'ye karşı savaşla üstün gelemeyeceğini anlayıp daha fazla Müslüman kanı akmaması için bazı şartlarla halifelikten çekildi. Böylece Emeviler Devri başlamış oldu.

Emeviler Devleti'nin kurucusu olan Muaviye Emevi ailesindendir. Muaviye ilk olarak devlet merkezini Şam'a taşımıştır Muaviye, Hz. Osman'ın son yıllarından itibaren iç karışıklıklar sebebiyle durdurulmuş olan fetihleri yeniden başlattı.

Muaviye devrinde yapılan seferlerin ağırlık merkezi Bizans'a karşı yapılan akınlar ve İstanbul kuşatmaları oluşturmaktadır.

İstanbul'a ilk sefer 668 yılında yapıldı. Kuşatma sırasında Hz. Muhammed'in Medine'ye hicreti esnasında evinde misafir kaldığı Eyüp el-Ensari (Hz. Eyyüp) şehit oldu. Cenazesi bugün İstanbul'da onun adını taşıyan Eyup semtine gömüldü.

İstanbul'un ikinci kuşatması 674 yılında başladı ve yedi yıl sürdü. Ancak, İstanbul'un İslam Devletine olan uzaklığı, Bizans'ın ünlü savunma silahı Rum Ateşi ve iklim farklılıkları gibi nedenlerle bu kuşatmadan da istenilen netice alınamadı.

Muaviye'nin ölümünden sonra (680) yerine oğlu Yezid geçti. Ancak Küfeliler Yezid'in halifeliğini tanımadılar. Hz. Ali'nin oğlu Hüseyin’i Irak’a davet ettiler. Medinelilerin gitmemesi konusundaki ısrarlarına rağmen, Hz. Hüseyin yanında az bir kuvvetle (80 kişi civarında) Irak'a hareket etti. Hz. Hüseyin ve yanındakiler Kerbela mevkiine geldiklerinde, Yezid'in gönderdiği Ömer Bin Sad komutasındaki ordu tarafından şehit edildiler. (10 Muharrem 10 Ekim 680)

Kerbela Olayı İslam dünyasında daha önce baş gösteren ayrılıkları derinleştirdi ve düşmanlıklara neden oldu. Etkisi günümüze kadar gelmiştir. 

Yezid döneminde Fas alınarak İslam Devleti'nin hudutları batıda Atlas Okyanusu'na kadar ulaştı. Kuzey Afrika'nın fethi tamamlanmış oldu Emevilerin en parlak dönemleri Abdülmelik (985-705) ile oğlu Velid (705- 715) devirleridir. Abdülmelik, İslam dünyasında birliği sağlamak için önemli çalışmalar yaptı. Kuzey Afrika, Anadolu ve Afganistan istikametinde fetihler başlattı. İslam orduları Kuzey Afrika'da Atlas Okyanusu'na kadar ilerlediler. Abdülmelik, bütün doğu vilayetlerini bir tek valilik altında toplamış ve başına da Haccac'ı getirmişti. Haccac'ın Horasan valiliğine tayin ettiği Kuteybe b. Müslim ,Maveraünnehir Bölgesi'ni fethetmek için askeri bir harekat başlattı. O sıralarda Maveraünnehir'de siyasi birlik yoktu. Bu durumdan yararlanan Kuteybe, Beykent, Semerkant, Taşkent ve Fergana'yı ele geçirdi. 

Abdülmelik'in oğlu Velid babasından her bakımdan kuvvetle bir devlet devralmıştı. Bu sayede önemli askeri başarılar elde etmiştir. Kuzey Afrika'daki kuvvetlerin başına getirilen Musa b Nusayr Vizigotların egemenliğinde bulunan İspanya'daki karışıklıklar üzerine bir keşif harekatı yapması için Tarık b. Ziyad'ı İspanya'ya gönderdi. Tarık b. Ziyad Septe (Cebelitarık) Boğazı'nı geçerek İspanya'ya çıktı. Vizigot Kralı Rodrik'i yenerek Vizigot Krallığına son verdi (711). Kral Rodrik'in öldüğü bu savaş Kadiks Savaşı diye anılır. İspanya'nın içlerine ilerleyen Müslümanlar Toledo ve Kordoba'yı (Kurtuba) fethettiler Ertesi yıl Musa b. Nusayr'da Ispanya'ya geçerek fetihlere katıldı. Bugünkü Portekiz’i fethetti.

İspanya'nın fethi; yalnız askeri bakımdan değil, medeniyet açısından da büyük neticeler doğurmuştur. İslam medeniyetinin en önemli kollarından biri olan Endülüs İslam medeniyeti İspanya'da ortaya çıkmıştır.

İspanya'dakı İslam ilerleyişi Pirene Dağlarını aşıp Fransa içlerine kadar uzandı. Birçok Fransız kenti fethedildi. Bu ilerleyiş Puvatya Savaşı'na kadar devam etti. Fransa Karlı Şarl Martel komutasında Fransız orduları İspanya Valisi Abdurrahman El Gafiki komutasındaki İslam ordusunu yendi. Abdurrahman El Gafiki şehit düştü (732).

Emeviler büyük bir devlet kurmalarına rağmen, ancak 90 yıl kadar İslam dünyasına hakim olabilmişlerdir.

Emevilerin yıkılışında şu faktörler etkili olmuştur: