Sürekli Rüzgarlar (Coğrafya)
Sürekli basınç merkezleri arasında aynı yönde ve yıl boyunca
esen rüzgarlara sürekli rüzgarlar denir. Sürekli basınç merkezleri arasındaki
geniş alanlarda sürekli hava dolaşımını sağlarlar. Sürekli basınç kuşakları,
basıncı etkileyen faktörlerin etkisiyle özellikle kara içlerinde kesintiye
uğrarlar. Bu durum, sürekli rüzgarların da etkisini kara içlerinde azaltır ya
da tamamen yok eder. Yani sürekli rüzgarlar daha çok okyanuslarda etkili olan
rüzgar sistemleridir.
Alizeler
Dinamik yüksek basınç alanlarından termik alçak basınç
alanlarına doğru esen rüzgarlardır. 30° kuzey ve güney enlemlerinden Ekvator'a
eserler.
Tropikal Kuşak'taki karaların doğu kıyılarına bol yağış
bırakırlar. Bu durum okyanus üzerinden gelmeleriyle ilgilidir.
Ekvator'da karşılaşırlar. Sıcaklık ve yoğunlukları benzer
olan alizeler, karşılaştıkları Ekvator'da durgun bir hava oluştururlar.
Ekvator'da yükselici hava hareketleri oluşturarak yağış oluşumuna katkıda
bulunurlar. Ekvator'dan 30° enlemlerine doğru olan üst hava akımına da ters
(üst) alizeler denir.
Tropikal Kuşak dışında yer aldığı için, Türkiye'de etkili
değildirler.
Sürekli Rüzgarlar |
Batı Rüzgarları
Dinamik yüksek basınç alanlarından, dinamik alçak basınç
alanlarına doğru eserler. 30° - 60° enlemleri arasında etkilidirler.
Orta Kuşak'taki karaların batı kıyılarına okyanuslardan
geldikten için bol yağış bırakırlar.
Batı Avrupa'da ılıman okyanus ikliminin oluşmasına neden olurlar.
Gulfstream sıcak su akıntısını Batı Avrupa kıyılarına kadar taşırlar.
60° enlemleri çevresinde cephe
oluşumlarına neden olarak yağış oluştururlar.
Karalar üzerinde basınç değişmeleri hem etkilerinin hem de
yönlerinin değişmesine neden olur. Bu nedenle kara içlerinde etkilerinden söz
etmek doğru olmaz.
Türkiye Batı rüzgarları Kuşağında yer alır.
Kutup Rüzgarları
Termik yüksek basınçtan, dinamik alçak basınca doğru
eserler. 90° - 60° enlemleri arasında etkilidirler.
Etkili oldukları alanlarda sıcaklığı düşürerek kış aylarında
sık sık kar yağışlarına neden olurlar.
Türkiye'de etkili değildirler.
Sürekli Rüzgarların Genel Özellikleri
Sürekli basınç kuşakları
arasında genel atmosfer dolaşımını sağlarlar.
Yıl boyunca aynı yönde ve aynı
enlemler arasında eserler.
Sürekli rüzgarların karşılaşma
alanlarında (0° ve
60° enlemlerinde), yağış bol ve düzenlidir.
Dünya'nın dönüşünden dolayı sapmaya uğrarlar.
Okyanus akıntılarının
oluşumunda etkilidirler.
Deniz ya da okyanusların üzerinden geçtikten
sonra ulaştıkları karalara yağış bırakırlar.
Rüzgarların oluşturduğu yer şekilleri konusuna da göz atmanızı öneririz.
teşekkür ederim
YanıtlaSilelinize sağlık