Rüzgarların Oluşturduğu Yer Şekilleri Nelerdir?
Rüzgarların oluşturduğu yer şekilleri hakkında bilgi.
Yeryüzündeki sıradağlar, yüksek düzlükler, kara parçaları,
okyanus ve deniz çukurları iç kuvetlerin etkisiyle oluşan temel şekillerdir.
Bu şekiller zamanla rüzgarlar, akarsular, yer altı suları, dalgalar, akıntılar
ve buzullar gibi dış etkenler tarafından işlenerek şekillendirilir. Söz konusu
dış etkenler Güneş ve atmosferin etkileriyle oluştuğundan bu etkenlere dış
kuvvetler denilmektedir.
Dış kuvvetler yeryüzünü aşındırma, taşıma ve biriktirme faaliyetleriyle
şekillendirir.
Aşağıda rüzgarların oluşturduğu yer şekilleri hakkında bilgiler
verilmiştir.
Rüzgarların Oluşturduğu Yer Şekilleri
Rüzgarın yeryüzünü şekillendirme faaliyetleri daha çok bitki
örtüsünden yoksun çöllerle yarıkurak bölgelerde görülür.
Aşındırma Şekilleri
Rüzgarın aşındırma faaliyetleri iki şekilde olur. Bunlardan
birincisi kum, kil ve mil gibi gevşek malzemelerin rüzgar tarafından
kaldırılarak taşınması olayıdır. Bu olaya deflasyon denir. İkincisi ise rüzgârın
yerden kaldırarak taşıdığı malzemeleri sert zeminlere ve kaya yüzeylerine
çarptırması olayıdır. Bu olaya korozyon denir.
Tortul kayaların zayıf kesimlerinin korozyon sonucu
aşındırılmasıyla oluşmuş, rüzgâr yönüne paralel olarak uzanan "U"
şekline benzer oluklardır. Bu tür şekiller Orta Asya'da yaygın olarak görülür.
Şahit Kaya:
Yatay tabakalaşma gösteren yapıların zayıf kesimlerinin
korozyon sonucu aşınmasıyla oluşan, bir ya da birden çok yüksek dikliklerdir.
Şahit kaya |
Mantar Kaya:
Şahit kayaların alt kesimlerinin zamanla korozyon sonucu
aşınmasıyla oluşmuş, şahit kayalardan küçük olan ve mantara benzeyen kaya
şekilleridir.
Mantar Kaya |
Tafoni:
Kurak bölgelerde, kum taşı gibi gevşek dokulu kayaların
çabuk çözülen bölümlerindeki kumların rüzgâr tarafından taşınmasıyla oluşan
oyuklardır.
Tafoni |
Biriktirme Şekilleri
Rüzgâr tarafından taşınan farklı büyüklükteki malzemelerin
rüzgarın hızının azaldığı yerlerde ya da bir engelin gerisinde birikmesiyle
çeşitli birikim şekilleri oluşur. Bu şekillerin büyük bölümü kum tanelerinin
birikmesiyle oluşur.
Kum Tepeleri:
Rüzgarın taşıdığı kum tanelerinin, rüzgarın hızının azaldığı
yerlerde birikmesiyle oluşan yüksek tepelerdir. Kum tepeleri rüzgarın
biriktirme özelliğine göre farklı tiplerde olabilmektedir.
Kum Tepeleri |
Barkan:
Hakim rüzgâr yönünde uzanma gösteren, ön kesimleri dik,
rüzgarın geldiği kesim ise basık olan hilal şeklindeki kum tepeleridir.
Barkan |
Lös:
Rüzgar tarafından taşınan ince unsurlu malzemelerin, bir
örtü halinde yarıkurak alanlarda birikmesi ile oluşan topraklardır. Löslerin
oluşabilmesi için ince unsurlu malzemenin bol ve arazinin bitki örtüsü bakımından
fakir olması gerekir.
Lös |
Rüzarların Türkiye'de oluşturduğu şekiller için Türkiye'de rüzgarların oluşturduğu şekiller yazımıza da bakabilirsiniz.
rüzgarların oluşturduğu yer şekilleri güzel anlatılmış tebrik ederim.
YanıtlaSilTeşekkürler yardımcı oldu
YanıtlaSilTafoni en iyi şekil
YanıtlaSilbencede^^
Silhaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
YanıtlaSilne diyon????!!!
Silnasıllll ödevv veriyorlar
YanıtlaSilekşin
YanıtlaSilÇok yardımcı oldu.Projemi hazırladım Teşekkürler
YanıtlaSilÖDEVİME ÇOK YARDIMCI OLDU ÇOK TEŞEKKÜRLER,
YanıtlaSileyce olmuş
YanıtlaSilömer güzel anlatıyor 10
YanıtlaSilcok güzel anlatmıssınız basarılarınızın devamını dilerim
YanıtlaSiltskrler
YanıtlaSilcok tesekkurler, odevımde yardımcı oldunuz sayenızde eksi aldım.
YanıtlaSil