NEMLİLİK VE YAĞIŞ (Coğrafya)
Nemlilik Nedir?
Havadaki su buharına nemlilik denir. Su her sıcaklıkta buharlaşır. Buharlaşmanın en fazla olduğu alanlar, okyanuslar, denizler ve göllerdir. Ayrıca akarsular, kar örtüleri, kaynaklar, toprak nemliliği, ve bitkilerin terlemesi de diğer önemli nem kaynaklarıdır. Atmosferde sürekli bir miktar su buharı vardır.
Su buharı yer yüzünde;
- Canlı hayatının devamı,
- Yağışın oluşumu,
- Tarımsal faaliyetlerin sürdürülmesi,
- Bitki topluluklarının devamı için önemli bir unsurdur. Atmosferde nemliliği ölçen alete de higrometre denir.
Ağır bir gaz olan su buharı, yerden yükseldikçe azalır.
Bunda basınç ve yerçekiminin yükseldikçe azalması etkili olmuştur. Atmosferde
su buharının tamamı troposfer katında bulunur. Bu yüzden iklim olayları
troposfer katında görülür.
Nemlilik ve Yağış |
Atmosferde Nemliliği etkileyen Faktörler
Sıcaklık: Genel olarak sıcaklığın artması zemin-deki suyu
buharlaştıracağından atmosferdeki su bu-harı artar. Çöller sıcak fakat su
buharının az olduğu alanlardır. Bu alanlarda buharlaşacak su kaynakları
olmadığından havadaki nem azdır. Sıcak denizlere yaklaştıkça mutlak nem artar.
Buharlaşma Yüzeyi: Buharlaşma yüzeyi ne kadar genişse
buharlaşma, dolayısıyla da atmosferde nemlilik fazla olur. En önemli buharlaşma
yüzeyleri, okyanuslar, denizler ve göllerdir. Bu yüzeylerden uzaklaştıkça
havadaki nem azalır.
Rüzgarlar: Rüzgarlar su moleküllerini harekete geçirip
havadaki nemin artmasına sebep olurlar. Bu yüzden rüzgarlı havalarda asılan
çamaşırlar daha çabuk kurur.
Basınç: Basıncın fazla olması su moleküllerinin atmosfere
karışmasına engel olduğundan nemlilik az, alçak basınç alanlarında ise
fazladır.
Bağıl nem: Bağıl nem azaldıkça buharlaşma artar. Bağıl nem
arttıkça buharlaşma azalır.
Nem Açığı: Nem açığının fazla olduğu alanlarda çevrede
buharlaşabilecek su varsa atmosferdeki nemlilik de artar. Nem açığının
oluşmasında hava sıcaklığının artması en önemli etmendir.
0 comments:
Yorum Gönder