Hayvanlarda Sinir Sistemi

Hayvanlarda Sinir Sistemi Hakkında Bilgi

Basit yapılı çok hücreli hayvanlardan Süngerlerde dıştan gelen uyarıyı iletebilecek özelleşmiş hücreler bulunmaz. Buna rağmen her hücre dıştan gelen uyarıya karşı bir tepki gösterebilir. Bir sünger hücresini etkileyen uyarı, onun yanındaki hücreye de iletilebilir. 

Özelleşmiş sinir sisteminin en basit şekline hidra ve diğer sölenterlerde rastlanır. Bunlarda merkezi sinir sistemi yoktur. Sadece sinir hücreleri vardır. Hidranın sinir sistemine ağsı sinir sistemi denir.

Deniz anasındaki sinir sistemi, hidraya oranla biraz daha gelişmiştir. Bu sistemde bir merkezden ışınsal olarak çevreye doğru yayılan sinir hücreleri vardır. Bu sisteme ise radyal (ışınsal) sinir sistemi denir. 

Yassı solucanda (planarya) sinir ağının yanı sıra, vücudun iki tarafında birer sinir kordonu bulunur. Bu iki sinir kordonu enine bağlarla birbirine bağlanmıştır. Bu nedenle bu ip merdiveni adı verilir, ip merdiveni sinir sistemi olarak adlandırılır. Baş kısmındaki, sinir kordonlarının ucunda, sinir hücrelerinin gövdelerinden oluşan kümeler vardır. Bu kümelere sinir düğümü (gangliyon) denir. Bunlar beyin görevi yaparlar. 

Toprak solucanında da ip merdiveni sinir sistemi vardır. Bunlarda vücudu oluşturan her halkada bir çift gangliyon bulunur. Baştaki gangliyon merkezi sinir sistemi olarak görev yapar. Halkalardaki gangliyonlardan çıkan sinirler ise çevresel sinir sistemini oluşturur. 

Yumuşakçalar (salyangoz ve mürekkep balığı) ve eklem bacaklılarda (yengeç, örümcek, böcek) da gelişmiş bir merkezi sinir sistemi görülür. 

Omurgalı organizmaların sinir sistemleri birbirine çok benzer. Bütün omurgalıların sinir sistemi merkezi ve çevresel sinir sistemi olmak üzere iki kısımdan meydana gelmiştir. Omurga içinde omurilik bulunur. Beyin kafatası içine yerleşmiştir. 

Balıklardan, memelilere kadar beynin temel yapısı birbirine benzer. Fakat balıklarda beyin yarım küreleri belirgin olarak ayrılmamıştır. Kurbağalardan itibaren omurgalı hayvanların çoğunda, beyin iki yarımküre halinde görülür ve daha büyüktür. İlkel canlılarda koku alma duyusu çok önemlidir. Buna bağlı olarak beyindeki koklama lobu oldukça gelişmiştir. Memelilere doğru gidildikçe koklama lobu gelişimi geriler. Omurgalılarda beyinciğin büyüklüğü, hareket yeteneği ile doğru orantılıdır. Beyincik, balık ve kuşlarda büyük, sürüngenlerde daha küçüktür.