Home » , , » Harita Nedir? - Haritanın Özellikleri

Harita Nedir? - Haritanın Özellikleri

Haritanın Özellikleri


Harita Nedir? - Haritanın Özellikleri Nelerdir?

İnsanlar haritalar çizerek, insanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren Dünya'yı tanımaya ve keşfe çalışmışlardır. Bilimsel çalışmaların ve iletişimin baş döndürücü gelişimiyle her bilim dalı ve her sektör doğrudan veya dolaylı harita kullanmakta ya da hazırlamaktadır. 

Harita; Dünya üzerinde bir yerin ya da Dünya'nın tümünün, kuşbakışı ve belli bir oranda küçültülerek (ölçek) bir düzlem üzerine aktarılmasıdır. Buna göre, bir çizimin harita olabilmesi için üç koşul vardır:
  1. Kuşbakışı olarak çizilmiş olması
  2. Bir düzleme aktarılmış olması
  3. Ölçek kullanılması

Kuşbakışı Olarak Çizilmiş Olması

Haritası çizilecek alanın yatay düzleme dik bir açı oluşturacak şekilde görünümüne kuşbakışı denir. Bir çizim kuşbakışı yapılmaz ise:
  • Göreceli ve öznel nitelikler taşıyan çizim yapıldığından yorumlar farklılık gösterir.
  • Yeryüzü şekillerinin biçiminde ve boyutlarında bozulmalar oluşur.
  • Yeryüzü şekillerinin tamamı görülemez.

 
Harita Nedir?
Haritanın Özellikleri

Bir Düzleme Aktarılmış Olması

Dünya'nın küresel yüzeyi düzleme aktarılırken:
  • Kara ve denizlerin şekillerinde bozulmalar olur. Dünya'nın küresel yüzeyinin hata payı olmaksızın düzleme aktarılması geometrik açıdan imkansızdır.
  • Kara ve denizlerin büyüklüğünde değişmeler olur.
  • Paralel ve meridyenler birbirlerini dik kesmeyebilir.
  •  Haritalardaki bozulmalar, küreselliğin belirgin olduğu kutuplarda ve kutuplara yakın yerlerde (Grönland, Antarktika ve Sibirya gibi) daha fazladır.
  • Hata oranı, haritası çizilecek alanın büyüklüğü ile orantılıdır. Asya Kıtası, Türkiye'den çok daha büyük olduğu için küresellik, Asya'da daha belirginleşir. Bundan dolayı da aynı ölçekli Türkiye haritasına göre, Asya haritasında hata oranı daha fazladır.

Model Küreler

Düzleme aktarma olmadığı için harita sayılmaz. Gerçeğe yakın çizim, model küreler üzerinde yapılabilir. Kürelerde, meridyenlerin çiziminde hata yoktur, meridyenler ile paraleller arasındaki açı korunur. Ancak model kürelerin bazı olumsuz özellikleri vardır:
  • Detay gösterilmek istendiğinde büyük ebatta yapılmaları gerekir ki bu defa taşınmaları güçleşir.
  • Maliyeti yüksektir.
  • Kavisli küre yüzeyi üzerinde alan ölçümü yapmak güçtür.
  • Saklaması güçtür.
  • Ölçeği küçük olduğu için ayrıntı gösterme gücü azdır.
Konu Hakkında Faydalı Sayfalar






0 comments:

Yorum Gönder