Yerel Rüzgarlar

Yerel Rüzgarlar(Coğrafya)


Genel atmosfer dolaşımının içinde yerel farkları, yöresel isimleri olan rüzgarlardır. Bu tür rüzgarlardan burada sadece Akdeniz çevresinde etkili olanlardan bahsedilecektir.

Yerel rüzgar çeşitleri

Soğuk Yerel Rüzgarlar

Dağlar ve yüksek platoların, ova, vadi ve deniz kıyılarına göre daha soğuk oldukları kış ve ilkbahar aylarında etkili olan ve sıcaklığı düşüren rüzgarlardır. Bunların hızları, esiş sayıları ve zamanları düzensizdir. Farklı ülke, bölge ve yörelere göre farklı isimlerle adlandırılırlar.

Bora: Dalmaçya kıyılarında vadilerde kanalize olarak çok hızlı esen, soğuk ve kuru rüzgarlardır.

Mistral: Fransa'nın iç kesimlerinden Akdeniz'e doğru çok hızlı esen soğuk ve kuru rüzgarlardır.

Krivetz: Romanya’dan Karadeniz kıyılarına doğru eser. Bükreş'te sıcaklığın 10°45 °C düşmesine neden olan rüzgarlardır.

Etezyen: Ege Denizi'nde yazın kuzeyden esen rüzgarlara denir.

Sıcak Yerel Rüzgarlar

Hamsin: Mısır'da Libya Çölü'nden Akdeniz'e esen rüzgarlardır. Özellikle ilkbahar aylarında çok sıcak ve kuru eserler.

Samyeli: Suriye ve lrak'tan Türkiye'ye doğru esen rüzgarlardır.

Sirocco: Büyük Sahra'da doğup, Akdeniz'e doğru esen hatta İtalya ve Yunanistan kıyılarına kadar ulaşan sıcak rüzgarlardır. Kuzey Afrika'da kurak, Akdeniz'i geçtikten sonra ulaştıkları kıyılarda nemli eserler, çoğu zaman yağış da bırakırlar.

Fön: En tipik görüldüğü yer, Avrupa Alpleri'nin kuzey etekleridir. Türkiye'de Toroslar ve Kuzey Anadolu Dağları'nın her iki yamacında da etkilidir.
Bir dağın zirvesini aştıktan sonra diğer yamacından aşağıya doğru alçalıcı hava hareketi özelliği gösteren rüzgarlardır.

Fön rüzgarı, zirveden dağın eteğine alçalarak indiği için sıcaklığı her 100 m'de 1 °C artırır. Sıcaklığı artırdığı için, yağış oluşumunu önler ve nem açığını büyütür. Bitkiler üzerinde bazen olumlu (Doğu Karadeniz kıyılarında zeytinin yetişmesine neden olur) bazen de olumsuz (Toroslar'ın İç Anadolu eteklerinde yazın nem açığını artırdığı için tarım ürünlerine zarar verir) etkileri vardır. Astığı zirvenin yüksekliği ile indiği bölgenin yüksekliği arasındaki fark, oluşturacağı sıcaklığı bekler.

Meltem rüzgarları ve muson rüzgarları sayfalarına da göz atmanızı öneririz.


2 comments: