Yağış
Sis ve bulutları oluşturan çok küçük su tanecikleri
birleşerek ya da irileşerek ağırlaşınca düşerler. Atmosferden yeryüzüne su
nakli şeklinde gerçekleşen bu olaya yağış denir. Yağışı oluşturan tanecikler
katı ya da sıvı olabilir. Yağışın oluşumu için öncelikle yoğunlaşmış bir hava
gerekir. Sis ya da bulut olarak adlandırılan soğuma sonucunda yoğunlaşmış hava
daha da soğuyunca içinde su tanecikleri birleşir ya da irileşir böylece
ağırlaşarak yere düşer. 0 °C nin üzerindeki yoğunlaşmalarda yağışlar, su tanecikleri
şeklinde 0 °C nin altındaki sıcaklıklarda ise buz kristalleri şeklinde
gerçekleşir.
Yağış Çeşitleri
Yağış çeşitleri 0° nin üzerindeki
yağışlar ve 0° nin altındaki yağışlar olmak üzere iki kısımda incelenir.
0° nin üzerindeki yağışlar
Çiy (Şebnem): Yere
dokunan hava katmanlarının soğuyup yoğunlaşması ile oluşan, yerde küçük su
damlacıkları şeklinde beliren yağış türüdür. Günlük sıcaklık farklarının
belirgin olduğu karasal iklim bölgelerinde bahar mevsimlerinde sık ve yaygın
olarak görülür.
Çiy |
Yağmur: Bulutların içindeki küçük su taneciklerinin
ağırlaşmasıyla oluşan yağış türüdür. Su damlalarının büyüklüklerine göre
nitelenir, birim zamanda birim alana düşen yağış miktarına göre isimlendirilir.
Örneğin, sağnak yağmurlar çok ani gerçekleşen iri taneli yağışlardır. Güçlü
yağmurlar 1 m2'ye 6 dakikada 7,6 litre su bırakır.
0 °C nin altındaki yağışlar
Kırağı: Oluşumu çiye benzer. Günlük sıcaklık farkının çok
olduğu, geceleri sıcaklığın 0 °C'nin altına düştüğü yerlerde ince buz
kristalleri şeklinde yerde oluşan yağışlardır. Daha çok orta enlemlerde,
sonbahardan kışa ya da kıştan ilkbahara geçiş dönemlerinde oluşur.
Kırç: Aşırı derecede soğumuş sisli ortamda sisi oluşturan su
buharının yere ve cisimlere çarparak buz kristalleri şeklinde oluşturduğu yağış
türüdür. Kırağıya göre, buz kristalleri daha kalın ve iridir. Orta enlemlerde
kış aylarında ve kutup çevrelerinde görülür.
Kar: Buz kristalleri şeklinde, yerden yüksekte gerçekleşen
yağışlardır. Ölçülmesi bıraktığı su miktarına göre yapılır. Diğer yağışlardan
farkı bir örtü oluşturmasıdır. Aylık sıcaklık ortalaması -4 °C olduğu zaman kar
yağışları yerde birikerek bir örtü oluşturur.
Kar örtüsü çoğu yer için geçicidir. Ancak bütün yıl erimeyen
kalıcı (toktağan) kar örtüsünün görüldüğü yerler vardır. Sıcaklığın bütün yıl 0
°C nin altında olduğu yüksek kesimlerde ve kutup bölgelerinde toktağan kar
örtüsü görülür. Toktağan karın yükseltisi anlama ve bakıya göre değişir.
Dolu: Çok güçlü dikey hava hareketlerinin olduğu yerlerde
hızla yükselen aşırı soğumuş su taneleri yükseklerde birden donarak buz
tanelerine dönüşür. İrileşip ağırlaşan buz taneleri yere düşerek doluyu
oluşturur. Genellikle orta enlemlerde havanın ılık olduğu bahar ve yaz
aylarında görülür. Kutuplarda, yükselici hava hareketlerinin olmaması,
Ekvatoral Bölge'nin de sıcak olması dolu yağışını engeller.
Bu konunun daha iyi anlaşılabilmesi için Hava Durumu ve iklim sayfasına da göz atmanızı öneririz.
0 comments:
Yorum Gönder