Toprak Tipleri

Toprak Tipleri Nelerdir?


Toprak tipleri iki grupta incelenir. Bunlardan biri taşınmış topraklari diğeri ise yerli topraklardır.


1- Taşınmış Topraklar

Dış kuvvetler tarafından toprağın oluştuğu yerlerden aşındırılarak taşınması ve başka yerlerde biriktirilmesiyle oluşan topraklardır.
Bu topraklar, değişik bölgelerden dış kuvvetler tarafından getirildiği için mineral bakımından zengindir. Bu nedene bağlı olarak taşınmış topraklar verimlidir. Toprağı taşıyan dış kuvvete göre üç türü vardır:

Alüvyon

Toprak tipleri içinde önemli yere sahiptir. Yüksek yerlerden akarsular ve sel sularının aşındırarak taşıdığı parçaların, alçak kesimlerde biriktirilmesiyle oluşan topraklardır. Bu toprak tipi Geniş tabanlı vadilerde, ova ve deltalarda yaygındır. Tarımsal değeri yüksektir ve oldukça verimlidir. Türkiye'de en verimli tarım alanları alüvyonların bulunduğu ova ve deltalardır.

Lös

Rüzgarların taşıdığı topraktır. Kurak ve yarı kurak bölgelerde ve çorak arazilerde görülür.

Moren  

Buzulların taşıdığı topraktır. Yüksek dağlık alanlarda ve kutuplara yakın kesimlerde görülür. En az bulunan toprak türüdür.

Taşınmış toprakların yanında, yamaçlarda eğimin etkisiyle taşınan malzemelerin dağ eteklerinde birikmesiyle oluşan topraklar vardır. Taşlı çakıllı olan bu topraklara kollüvyal topraklar adı verilir.

2- Yerli Topraklar

Az eğimli yamaçlarda ve çevresine göre yüksek düzlüklerde oluşan topraklardır. Üzerinde oluştuğu ana kayanın ve bulunduğu yerin iklim özelliklerini taşırlar. Ana kayanın yapısına ve iklim koşullarına göre iki gruba ayrılır.


Ana Kayanın Etkili Olduğu Topraklar

Bitki örtüsünün zayıf olduğu dağlık alanların eğimli yamaçlarında oluşan topraklar sürekli olarak taşınır. Bu kesimlerde ana kayanın özelliklerini taşıyan yeteri kadar ayrışmamış topraklar bulunur. Bu topraklara intrazonal topraklar adı verilir.

Gevşek kumtaşlarının bulunduğu araziler, volkanik araziler veya başkalaşım kayaları üzerinde kumlu topraklar oluşur.

Killi ana materyal üzerinde oluşan killi toprak.

  • Kurak dönemde çatlayan ve yağışlı dönemde şişen bu topraklara Anadolu'da taş doğuran topraklar adı verilir.

  • Killi kireçli göl tortulları veya yumuşak kireç taşlarının bulunduğu yerlerde, rendzina adı verilen topraklar oluşur.


İklim Koşullarının Etkili Olduğu Topraklar


İklim koşullarına göre farklı toprak tipleri oluşur. Bu topraklara zonal veya klimatik topraklar denir.

Kurak ve Yarı Kurak Bölge Toprakları

Yağışın az olduğu, bitki örtüsünün cılız olduğu yerlerde oluşan b topraklarda humus oranı azdır. - Yağış yetersizliğine bağlı olarak toprak katmanları tam olarak oluşmamıştır. Verimi düşüktür.
Genel olarak açık renklidir.

Çöl Toprakları: Yağışın azlığından dolayı, kimyasal çözülme yetersizdir. Şiddetli buharlaşma sonucunda toprakta tuz ve kireç oranı yüksektir, bi nedenle sert bir tabaka halinde bulunur. Tarıma uygun değildir.

Toprak Çeşitleri
Çöl Toprakları

Kestane ve Kahverengi Topraklar: Ilıman kuşakta, yarı kurak iklim bölgelerinde oluşan topraklardır. Humus oranı düşük, buna karşın tuz oranı daha fazladır. Tahıl tarımına elverişlidir.
Çernozyomlar: Ilıman kuşağın yarı nemli iklim bölgelerinde çayır örtüsü altında oluşan topraklardır. Humus bakımından çok zengin olduğu için koyu renklidir. Dünya'nın en verimli topraklarındandır.

Nemli Bölge Toprakları

Yağışın fazla olduğu yerlerde oluşan topraklardır.

Üzerinde gür bitkiler oluşur.

Yağışın fazla olmasına bağlı olarak bitki besin maddeleri, tuz ve mineraller alt katmanlara taşınır.

Yıkanmış topraklardır.

Kireç ve tuz oranı az; demir ve alüminyum bileşikleri bakımından zengindir.

Genel olarak koyu renklidir.

Laterit: Ekvator çevresindeki sıcak ve nemli iklim bölgesinin toprağıdır Demir oksit bakımından zengin olduğu için kiremit kırmızısı renktedir Toprağın aşırı yıkanmasına bağlı olarak humus, tuz ve kireç oranı azdır.

Kırmızı Topraklar (Terra Rossa): Akdeniz iklim bölgelerinde, kalkerli araziler üzerinde oluşan topraklardır. Gözenekli bir yapıda olması havı dolaşımını kolaylaştırdığından demir oksit oranı yüksektir. Bu nedenle kır mızı renklidir. Bu topraklar sulamayla daha verimli hale getirilebilir.




4 comments:

  1. Toprak tipleri resimleri olsaydı daha iyi olurdu ama bu da güzel

    YanıtlaSil
  2. öbvcxvbnmöç.şlkjhgfcghj

    YanıtlaSil
  3. Toprak tipleri ile ilgili ödevimi sayenizde yapıyorum. Teşekkür ederim. Çok Faydalı

    YanıtlaSil