Fay Tipleri ve Depremler Hakkında Bilgi

Süresi saniyelerle ifade edilen yer kabuğu hareketlerine deprem denir. Depremler, genellikle magmada biriken enerjinin yer kabuğu kırıkları olan faylardan yeryüzüne çıkması sırasında meydana gelmektedir. Bu tür depremlere tektonik depremler denir. Tektonik depremlerin coğrafi dağılışı ile büyük fay hatlarının dağılışı arasında paralellik vardır. Fayın başladığı yer depremin odak noktası yani hiposantr (iç merkez) dır. Burada başlayan deprem dalgaları çevreye, yeryüzüne ve Yer'in derinliklerine doğru yayılır. Depremin odak noktasının yeryüzüne dikey olarak rastladığı yere episantr (dış merkez) denir. Episantrın bulunduğu bölge depremin en şiddetli olduğu sahadır. Bu merkezden uzaklaştıkça depremin etkisi azalır.

Üst mantoda bulunan hareketli magma, üzerinde bulunan yerkabuğunu sürekli zorlayan bir maddedir. Magmanın yer kabuğuna doğru olan basınç etkisi sonucunda, kabuğun zayıf kesimlerinde zamanla kırılmalar oluşur. Yer'in derinlikleriyle yeryüzü arasındaki magma bağlantısını sağlayan bu kırıklara fay adı verilir. Faylar, atım yani hareket eden blokların yatay düzlemle yaptığı açıya göre sınıflandırılır.

Fay düzleminin iki yanındaki blokların, eğim yönünde birbirlerine göre farklı yönlerde hareket etmesiyle oluşan faylardır. Fay, bloklardan birinin eğim yönünde çökmesiyle oluşursa eğim atımlı normal fay, bloklardan birinin eğim yönünde diğerinin üzerine çıkmasıyla ise eğim atımlı ters fay oluşur.

Fayın iki yanındaki blokların, yatay olarak birbirlerine göre farklı yönlerde hareket etmesiyle oluşan faylardır. Deprem bölgelerindeki büyük faylar doğrultu atımlı faylardır.