Fecri Ati Dönemi

Servet-i Fünun topluluğunun 1901 yılında dağılmasından sonra edebiyat dünyasında bir boşluk ortaya çıktı. Bu dönemde, yeni yetişen gençlerin yazdıklarını yayımlayan dergiler vardı. Bazı genç sanatçılar, yeni bir edebi topluluk oluşturmak amacıyla bir araya geldiler. Bu sanatçılar arasında Ahmet Haşim, Aka Gündüz, Ali Canip (Yöntem), Tahsin Nahit gibi isimler vardı. Daha sonra bu gençlere Yakup Kadri (Karaosmanoğlu), M. Fuad Köprülü, Refik Halit, Müfit Ratip gibi isimler de katıldı.

Bu gençler, Servet-i Fünûn dergisi etrafında Fecr-i Âti topluluğu adı altında, 1909 yılında toplandılar. Bir süre sonra sanat görüşlerini bir beyanname (bildiri) ile yayımladılar. Bu bildiri, Türkiye'de bir edebi topluluğun yayımladığı ilk bildiridir.

Bu bildiriyle, edebiyatı çok ciddiye aldıklarını, edebiyatı hoş vakit geçirmek için bir araç olarak görmediklerini açıkladılar.

Sanat anlayışlarını "Sanat şahsi ve muhteremdir (saygı-değerdir)." sözü ile açıkladılar.

Kendilerine Batı edebiyatını örnek alacaklarını belirtiyor, Fecr-i Âti’nin Avrupa edebiyatındaki benzeri toplulukların küçük bir örneği olacağını söylüyorlardı. Batıdaki edebiyat toplulukları ile ilişkiye geçmeyi amaçlamışlardı.

Servet-i Fününcuları, yeteri kadar Batı yanlısı olmamakla suçlamışlardır.

Batı'nın önemli edebiyat ve fikir eserlerini çevirtmek, edebiyat ve fikir konuları üzerinde konferanslar düzenlemek amaçları arasındadır. Topluluktaki sanatçıların eserlerini Fecr-i Âti Kütüphanesi adı altında yayımlayacaklardı.

Fecr-i Âti’ciler Türk edebiyatına herhangi bir yenilik getirmemiş, eleştirdikleri Servet-i Fünün'un devamı olmaktan öteye geçememişlerdir.

Sanat anlayışları, dil ve üslup yönünden Serveti Fününculardan farklı değildir. Şiirlerinde kullandıkları dil, ağır, süslü ve sanatlıdır. Arapça, Farsça sözcükler kullanmışlardır.

Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullandılar.

Serbest müstezadı geliştirerek çok sık kullandılar.

Fransız sembolistlerinden etkilendiler. Şiirlerindeki başlıca temalar Servet-i Fünun  şiirinde olduğu gibi "aşk ve tabiattır.

Aşk teması oldukça duygusal ve romantiktir. Şiirlerindeki doğa tasvirleri de gerçekten çok uzaktır ve kişiseldir. Şiirlerinde bireysel konulara, bireyin psikolojik sorunlarına önem verdiler.

Nesir alanında önemli bir varlık gösteremeyen Fecr-i Âticiler, bağımsız sanatçılar olarak topluluk dağıldıktan sonra çeşitli türlerde başarılı eserler yazmışlardır.

Sanat anlayışları birlik ve bütünlük göstermeyen Fecr-i Âti sanatçıları topluluğun kurulmasından üç yıl sonra 1912'de dağıldılar. Bazı sanatçılar, kendi görüşlerine uygun bir yol izlediler. Bazıları, Milli Edebiyat'tan etkilenerek eser verdiler.