İlk Türk Devletlerinde Devlet Anlayışı

Her Türk asker sayılırdı (Ordu-millet anlayışı). Hazar hakanlığındaki yabancı askerler istisna olmak üzere ilk Türk devletlerinde ücretli askerlik yoktu. Halk içinde kadın erkek ayrımı yapılmaksızın her Türk iyi bir asker ve her an savaşa hazır durumda olmuştur.

Ordunun temeli süvarilere dayanmaktadır. Bununla beraber azda olsa yaya birliklerde yer almıştır. İlk düzenli ordu Büyük Hun hükümdarı Mete tarafından kurulmuştur. Ordu onlu sisteme göre teşkilatlandırılmıştır.

Türk hükümdarları her savaşta ordunun başında bulunur ve orduya bizzat komuta ederdi. Ordu merkez, sağ ve sol olmak üzere üç sistemli bir yapıya sahipti.

Sınır boylarında doğrudan kağana bağlı askeri birliklerde vardı. Başlarında “şad” denilen komutanları bulunan bu askerler, asıl ordu ile birlikte hareket ederlerdi.

Köktürk (Göktürk) Devleti’nde kağanların seçilmiş özel bir muhafız birliği bulunmaktaydı. Bu muhafız birliğinin askerlerine böri (kurt) denilmekteydi.

İlk Türk devletlerinde savaş zamanında düşman ordusunun durumunu öğrenmek için “yelme“ denilen keşif kolu bulunmaktaydı.

Türklerin en önemli savaş usulleri sahte ricat (geri çekilme) ve pusuydu. Buna ayrıca Turan taktiği de denilmektedir.