Moğol İmparatorluğu

Moğol İmparatorluğu Hakkında Bilgi.

Orta Asya'da Türk toplumları arasında yaşayan Moğollar XIII. yüzyıla kadar Dünya siyasi tarihinde fazla yer tutamamışlardır. XIII. yüzyıl başlarında Moğol kabilelerini toplayan Cengiz Han, Karakurum merkezli Moğol Devleti'ni kurmuştur. Cengiz Han, tarihte ilk kez bütün Moğol kabilelerini tek çatı altında birleştirmiştir. Cengiz Han döneminde devletin sınırları hızla genişlemiştir. Doğuda Çin Denizi'nden, Batıda Orta Avrupa'ya, Kuzeyde Sibirya, Güneyde İran ve Himalaya dağlarına kadar geniş bir alanda etkili olmuşlardır. Cengiz Han'ın ölümünden sonra devlet dört kola ayrılmıştır.

1. Kubilay Hanlığı (1227-1368) Cengiz Han'ın oğullarından Kubilay Han tarafından Pekin merkezli olmak üzere Çin'de kurulmuştur.

2. Çağatay Hanlığı (1227-1369) Çağatay Han tarafından Türkistan'da kurulmuştur.

3. İlhanlı Hanlığı (1227-1336) Cengiz Han'ın torunlarından Hülagü Han tarafından kurulmuştur. 

İlhanlılar, 1243'te Kösedağ Savaşı ile Anadolu Selçuklu Devleti'ni yıkarak Anadolu'ya hakim oldular. 1258'de Bağdat'ı ele geçirerek Abbasi Devleti'nin siyasi varlığına son verdiler.

4. Altınordu Hanlığı (1127-1398) Cengiz Han'ın torunu Cuci tarafından Karadeniz'in kuzeyinde kurulmuştur. Toktamış Han zamanında Timurla yapılan mücadele kaybedilince devlet birçok hanlığa bölünmüştür.Bu hanlıklar aşağıda verilmiştir.

Kırım Hanlığı , Ejderhan Hanlığı ,Kazan Hanlığı , Kasım Hanlığı , Küçüm Hanlığı , Nogay Hanlığı

Bu hanlıklar arasındaki mücadeleler Rusların işine yaramış Türk ülkeleri Rus işgaline uğramıştır. 

Moğollar askeri yönden çok güçlü olmakla birlikte kültürel yönden zayıf kalmışlardır. Bu nedenle Çin'de kurulan Kubilay Hanlığı Çinlileşirken, diğer Moğol hanlıları Türkleşmiştir. Moğolların Türkleşmesinde Uygur Türkleri etkili olmuştur.

Altınordu hanlığının parçalanması Rusların büyümesine ortam hazırlamıştır.

Moğollar yazısız Türk hukuku olan Töreyi "Cengiz Yasası" adıyla yazıya geçirmişlerdir. Orta Asya'daki Moğol istilasından kaçan Türkler Anadolu'ya gelmişler Anadolu'nun Türkleşmesine katkı sağlamışlardır.