Türkiye'nin Yer Şekilleri

Türkiye'de yerşekillerinin çeşitliliği fazladır. Bu çeşitlilik, hem iç hem de dış kuvvetlerin etkisiyle olmuştur

.

İç kuvvetlerin etkisiyle;

Yer kabuğu kıvrılmaya veya kırılmaya uğrayarak yüksek sıradağlar oluşmuştur.

Fay hatları boyunca yerkabuğunun çökmesiyle çukur sahalar meydana gelmiştir.

Yerkabuğunun zayıf yerlerinden mağmanın yükselerek, yeryüzünde birikmesiyle volkan dağları ve volkanik araziler oluşmuştur.

Anadolu, kütle halinde toplu olarak yükselerek yüksek bir ülke duruma gelmiştir.

Kütle halinde çöken sahalar denizlerle kaplanmıştır (Ege Denizi).

Dış kuvvetlerin etkisiyle de;

Sıradağlar derin vadilerle parçalanmış ya da aşınarak alçaltılmıştır.

Aşınan malzemeler çukur sahaları doldurarak veya sığ denizlere birikerek ovalar oluşmuştur.

Düz sahaları derin vadilerle yaran akarsular platoları oluşturmuştur.

Buzul devirlerinde yüksek dağlardan inen buzullar, yer yer sirk ve tekne vadiler oluşturmuştur.

Dalgaların etkisiyle kıyılarda falezler veya kumsallar oluşmuştur.

Türkiye'nin ortalama yükseltisi 1132 metredir (Trakya dışında Anadolu 1162 m). Genel olarak yükselti batıdan doğuya doğru artar.

İç kesimleri çevreleyen kuzey ve güneydeki dağların yükseltileri 3000 metreyi aşar.

Dağlar genel olarak doğu - batı doğrultusunda uzanır.

Başta İç Anadolu olmak üzere platolar geniş alan kaplar.

Kıyı ve iç kesimlerindeki ovaların yükseltileri 0-2000 metre arasında değişir (Delta ovaları 0 - 250 m, Erzurum 1950 m).

Akarsuların yüksek sıradağları dar ve derin vadilerle yarması engebeyi arttırmıştır.

Trakya'da Ergene havzası, kıyı ve iç kesimlerdeki ovalar ve bazı platolarda eğimin az olduğu sahalar görülür.

Türkiye yüzölçümünün yaklaşık %17,5'i 0 - 500 m yükseltileri arasında yer alır. Bunların çoğunluğunu alçak kıyı ovaları oluşturur.

500 - 1000 metreler arası, yüzölçümünün % 25'inden fazlasını kaplar. Bu yerler alçak platolar ve Doğu Anadolu'nun doğusu dışındaki ovaları oluşturur.

% 49,9'u 1000 - 2000 m arasında yer alır. Platolar, Doğu Anadolu'daki yüksek ovalar ve dağlar bu dilim içinde yer alır.

2000 metreden yüksek alanlar, % 7'sini oluşturur. Bunlar dağlar ve yüksek platolardır.

Bu verilere göre Türkiye çevresindeki denizlere göre oldukça yüksek bir kütledir.