Tortul Kayaçlar

Başta akarsu olmak üzere, dış kuvvetlerin etkisiyle yüksek yerlerden aşındırılan malzemeler, alçak sahalarda, göl veya deniz tabanlarında biriktirilir. Çeşitli boyutlardaki bu malzemelerin (kil, mil, kum, çakıl vb.) sertleşmesiyle tortul kayalar oluşur. Tortul kayaçlar tabakalar halindedir ve içlerinde fosil (canlı kalıntıları) bulunur.

Tortul taşlar oluşum özelliklerine göre üç gruba ayrılır:

Ayrışma ya da parçalanmayla oluşan kil, kum ve çakılların, dış kuvvetlerin etkisiyle çukur sahalarda biriktirilmesiyle oluşur. Bu taneli parçaların zamanla birleşip sertleşmesiyle, kiltaşı, kumtaşı, çakıltaşı, konglomera gibi kayalar oluşur.

Suda çözünmüş, eriyik haldeki maddeler, sığ deniz veya göl ortamında, suların buharlaşmasıyla tabanda çökelir. Bu şekilde oluşan kayalara örnek olarak, kireçtaşı (kalker), alçıtaşı (jips) ve traverten verilebilir.

Bitki kalıntıları veya hayvan iskeletlerinin deniz veya göl ortamında birikmesiyle oluşmuştur. Taşkömürü, linyit, mercan kalkeri, tebeşir bu kayalara örnek verilebilir.

Yerin yapısı ve oluşum süreci sayfasına da bakmanızı öneririz.