Hücre Zarının Görevleri Nelerdir?
Hücre Zarının Görevleri Hakkında bilgi
Hücre Zarı Hücreyi dış ortamdan ayıran, ince, saydam, esnek,
canlı, seçici geçirgen özelliğe sahip bir zardır. Yapısında protein, yağ
(lipid) ve az miktarda karbonhidrat bulunur. Karbonhidratlar; proteinlerle
birleşerek glikoproteinler, yağlarla birleşerek glikolipidler halinde zar
yapısına katılır. Bu moleküllerin zardaki sayısı ve dağılımı, hücre zarının
özgün yapısını oluşturur. Glikoproteinler, hücrelerin birbirini tanımasını,
hücreye alınacak maddenin seçimini, bazı hormonlara cevap verilmesini
sağlarlar. Kısaca antijen özelliği verir ve reseptör görevi yaparlar. Yukarıda bahsedilen
moleküllerin, hücre zarındaki dizilimini S. J. Singer ve G. Nicholson
tarafından geliştirilen akıcı mozayik zar modeli en iyi şekilde açıklar.
Bu modele göre; zarın yapısında, hareketli iki sıra lipit
tabakası (çoğunlukla fosfolipitler) ve bu tabakaya gömülmüş protein molekülleri
bulunmaktadır. Lipit tabakası akışkan yapılı olduğu için, içindeki protein moleküllerinin
yeri sabit değil, değişkendir. Bundan dolayı hücre zarındaki porların sayısı ve
yeri de değişkendir.
Hücre Zarı |
Hücre Zarının Görevleri
- Hücreyi dış ortamdan ayırır ve korur.
- Uyarı iletilmesinde rol oynar.
- Glikoprotein ve glikolipit molekülleriyle, hücrelerin birbirini tanımasını ve değişik kimyasal maddelere cevap vermesini sağlar.
- Sitoplazmanın dağılmasını engeller.
- Hücre ve çevresi arasında madde alışverişini sağlar. Hücre zarı se-çici-geçirgen bir zardır. Yani madde giriş-çıkışı kontrollü gerçekleşir.
Hücre zarından;
Küçük moleküller; (O2, glikoz, CO2, aminoasit vs..)
Nötr moleküller, iyonlardan;
Negatif iyonlar (-), pozitif iyonlardan (+);
Yağı çözen moleküller (alkol, eter, kloroform);
Negatif iyonlar (-), pozitif iyonlardan (+);
Yağı çözen moleküller (alkol, eter, kloroform);
Yağda çözünen moleküller (A, D, E, K vitaminleri) kolay
geçer.
Not:
Nişasta, glikojen, protein gibi büyük moleküller hücre
zarından geçemezler.
0 comments:
Yorum Gönder