Mesken Tipleri

İnsanların barınma, korunma ve çalışma gibi ihtiyaçlarını karşıladığı tüm yapılara mesken (konut) adı verilir. Meskenlerin tipleri üzerinde toplumun sosyal ve ekonomik özellikleriyle doğal çevre etkili olmaktadır.

Kırsal yerleşmelerdeki mesken tiplerinin yapımında kullanılan malzemeler üzerinde daha çok doğal çevre etkili olur. Yer şekilleri,iklim, bitki örtüsü ve arazi yapısı doğal çevre etkisini oluşturan başlıca etkenlerdir. Gerek kırsal alandaki gerekse şehirlerdeki mesken tipleri üzerinde sosyal ve ekonomik özellikler de etkili olmaktadır. Kişilerin gelir düzeyinin iyi olması, beğenisi ve teknolojik imkanlar meskenlerin yapımında kullanılan malzemeleri ve mesken tiplerini etkiler.

Ağaç malzeme kullanılarak ya da ağaçların üst üste konulmasıyla yapılan meskenlerdir. Ahşap meskenlere daha çok ormanların yaygın olduğu bölgelerdeki kırsal yerleşmelerde rastlanır.

Kırsal yerleşmelerde yağışın yetersiz olması nedeniyle ev yapımı için yeterli ağaç yoktur. Bunun yerine temel yapı malzemesi olarak toprak kullanılır. Toprak evlerin en yaygın tipi kerpiç evlerdir. Bu evlerin yapı malzemesi olan kerpiç, killi toprakların samanla karıştırılmasıyla yapılan harcın dikdörtgen prizma şeklindeki kalıplarda kurutulmasıyla elde edilir. Bu şekilde elde edilen kerpiçlerle evin duvarları örülür.

Dayanıklılığı nedeniyle mesken yapı malzemesi olarak tercih edilen taş, kırsal kesimlerdeki meskenlerin yapımında başka malzemelerle birlikte ya da tek başına kullanılmaktadır. Orman örtüsünün bulunmadığı yüksek yaylalar ve dağlardaki kırsal meskenler genelde taştan yapılmıştır. Bölgelerin arazi yapılarındaki taş türlerine göre çeşitli taş mesken tipleri ortaya çıkmıştır.

Son yıllarda gelişen teknoloji ve ekonomik durumun iyileşmesi gibi nedenlerle yeni yapı yöntemleriyle yapılan meskenler yaygınlaşmaktadır. Tuğla, briket, ve gaz beton gibi çeşitli yapı malzemelerinin kullanıldığı, kolonlarının ve tavanlarının çimento ağırlıklı harç olan beton malzeme ve demirlerle yapıldığı betonarme adı verilen meskenler, günümüzde özellikle şehirlerde görülen en yaygın mesken tipidir. Bu meskenler genelde çok katlı olarak yapılmaktadır.

Bu meskenlerin yanı sıra, duvar, çatı, kapı, pencere gibi meskenlerin temel bölümlerinin fabrikalarda üretildiği ve montaj tekniğiyle yapılan prefabrik meskenler de yaygın olarak görülen mesken türlerinden biridir.

Dünya üzerinde iklim, bitki örtüsü ve yer şekilleri gibi doğal faktörlerin farklılık göstermesine bağlı olarak özellikle kırsal alanlarda, her biri küçük çaplı barınak niteliğinde meskenler de bulunur. Örneğin, kutuplara en yakın yerleşim bölgelerinde yaşayan Eskimolar'ın kar ve buz kullanarak yaptığı iglo adı verilen küçük barınaklar yer alır. Volkan tüflerinin yumuşak olmaları nedeniyle kolayca şekillendirilebilmeleri, bu tür malzemelerin bulunduğu bölgelerde doğal barınakların yapılmasına neden olmuştur.