Paralellerin Özellikleri

Paralellerin Özellikleri Nelerdir?

Bu bölümde paralellerin özellikleri, paralellerin özellikleri nelerdir? gibi bilgilere ulaşabilirsiniz.

Yeryüzünde herhangi bir yerin bulunduğu yeri, yani konumunu belirtmek için coğrafi koordinatlardan yararlanılır. Bu koordinatlar paralel ve meridyenlerden yararlanılarak belirtilebilir. Paralel ve meridyenler, Dünya üzerinde olduğu varsayılan hayali çizgilerdir.

PARALELLER

Yeryüzünde kutup noktalarına eşit uzaklıkta bulunan noktaların birleştirilmesiyle oluşturulan hayali çembere Ekvator adı verilir. Ekvator'a paralel olarak, 1° lik açı farkı oluşturacak şekilde çizilen hayali çemberlere ise paralel denir.

paralellerin özellikleri nelerdir?
Paralellerin Özellikleri

 Paralellerin Özellikleri

Ekvator, başlangıç paralelidir. Yani derecesi sıfırdır.

Ekvator'un 90 tane kuzeyinde, 90 tane güneyinde olmak üzere toplam 180 paralel vardır.

90° kuzey paraleline Kuzey Kutup Noktası, 90° güney paraleline Güney Kutup Noktası denir.

Ekvator'un kuzeyinde kalan paralellere kuzey paralelleri, güneyinde kalan paralellere ise güney paralelleri denir. 

Birbirini takip eden iki paralel arasında 1°Iik açı farkı vardır.

Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin dereceleri büyürken, çevre uzunlukları azalır. Kutup noktalarında paralellerin çevre uzunluğu sıfırdır.

Bir meridyen üzerinde birbirini takip eden iki paralel arasında 111 km'lik uzaklık vardır. Bu özellikten yararlanarak iki nokta arasındaki kuş uçumu uzaklık hesaplanabilir.

Enlem

Dünya üzerindeki bir noktanın Ekvator'a olan uzaklığının açı cinsinden değerine enlem denir. Bu açı derece (°), dakika (') ve saniye (") olarak ifade edilir. Yeryüzünde birçok enlem olmakla beraber bazı özel enlemler de vardır. Ekvator'un 23° 27' kuzeyindeki enleme Yengeç dönencesi, 23° 27' güneyin-deki enleme Oğlak dönencesi denir. Ekvator'un 66° 33' kuzeyindeki enleme Kuzey Kutup Dairesi, 66° 33' güneyindeki enleme Güney Kutup Dairesi denir.

paralellerin özellikleri ders notları
Paralellerin Özellikleri Nelerdir?


Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe yeryüzünde görülen birçok durumun değişmesinde enlemin etkisi vardır. Bu durumların başlıcaları;

  • Güneş ışınlarının düşme açısının değişmesi,
  • Sıcaklığın dağılışı,
  • Cisimlerin gölge boylarının değişmesi,
  • İklim ve bitki örtülerinin dağılışı,
  • Gece ve gündüz uzunluklarının değişmesi,
  • Dünya'nın çizgisel hızının değişmesi nüfusun ve yerleşim alanlarının dağılışı,
  • Tarım ürünlerinin dağılışı,
  • Akarsu, buzul, rüzgâr gibi dış kuvvetlerin etki alanlarının dağılışı gibi durumlardır.



Enlem, ekvator' a olan uzaklığı ifade eder. Bu uzaklık açı cinsinden değer olduğundan paralelleri de kapsar. Paralel ise hayali bir çizgiyi ifade eder. Her paralel aynı zamanda bir enlemdir. Ancak her enlem bir paralel değildir. Yeryüzünde 180 paralel vardır. Ancak yüzlerce enlem bulunur.


5 comments:

  1. Daha kısa anlatım isteyenler için;

    Paraleller ekvatora paralel hayali çemberlerdir. 180 derecelik meridyen yayı birer derece aralıklarla 180 parçaya bölünmüş ve bu noktalardan 180 tane paralel çizilerek paraleller oluşturulmuştur.
    Başlangıç paraleli (0°) ekvatordur.
    Ekvator kutuplara eşit uzaklıkta en büyük paraleldir.
    Paraleller doğu-batı yönünde uzanırlar.
    Ekvator hariç 90 tane kuzey, 90 tane güneyde olmak üzere toplam 180 tanedirler.
    Paralel dereceleri kutuplara gidildikçe büyür. (kutuplar 90°)
    Boyları kutuplara gidildikçe daralır. Kutuplarda sıfır olur
    Ardışık iki paralel arası en kısa mesafe her yerde 111 km dir.

    YanıtlaSil
  2. biraz kısa olsaydı iyiydi

    ama güzel

    YanıtlaSil